Listopad przyniósł kolejne podwyżki cen w sklepach. Jak wynika z najnowszego badania UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito, aż w 14 z 17 kategorii produktów codziennego użytku odnotowano wzrosty cen rok do roku. Najbardziej po kieszeni Polaków uderzyły używki, napoje i słodycze. Są jednak i pozytywne wieści - niektóre produkty potaniały.
- W listopadzie ceny w sklepach znowu wzrosły.
- Najbardziej podrożały używki, napoje i słodycze.
- Mięso, pieczywo i produkty sypkie także były droższe.
- Warzywa i owoce potaniały.
- Przed świętami sklepy mogą częściej konkurować promocjami.
- Bądź na bieżąco! Najnowsze informacje z Polski i świata znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl.
Listopad nie przyniósł oddechu dla portfeli Polaków. W ubiegłym miesiącu ceny całej analizowanej listy artykułów pierwszej potrzeby wzrosły w ujęciu rocznym średnio nieco ponad 4 proc. W trzech kategoriach wzrosty cen rok do roku były dwucyfrowe, ale ich wpływ na wzrost ceny całego koszyka zakupowego obejmującego 17 kategorii był ograniczony.
Spośród 17 analizowanych kategorii najczęściej kupowanych przez Polaków produktów najbardziej zdrożały używki: kawa, herbata, alkohole itd. - o 12,1 proc. rok do roku. W październiku również ta kategoria była na pierwszym miejscu ze wzrostem 10,6 proc., a we wrześniu - 7,1 proc. rdr. Średnią ponownie zawyżyły tu ceny kawy mielonej i rozpuszczalnej z podwyżkami odpowiednio o 29,4 i 15,6 proc. rdr.
Wzrosty cen kawy na półkach sklepowych to działający z opóźnieniem efekt podwyżek cen giełdowych surowych ziaren. Kontrakty długoterminowe, obowiązujące z uwzględnieniem starych notowań, kończą się i zostają zastępowane przez nowe. Niewielkim pocieszeniem może być wyhamowanie tempa wzrostu cen giełdowych kawy, gdyż wcześniejsze skoki nie musiały być w pełni skonsumowane przez producentów gotowych wyrobów, a dodatkowo bardzo szybko rośnie rynek azjatycki, napędzając popyt - wskazał dr Marek Szymański z Uniwersytetu WSB Merito.
Drugie w zestawieniu są napoje bezalkoholowe ze średnim wzrostem cen na poziomie 11,6 proc. rdr. Poprzednio były one daleko za czołówką podwyżkowego rankingu. W październiku podrożały rdr. o 6,6 proc., a we wrześniu - o 7,4 proc.
"Warto zwrócić uwagę na duże wahania wskaźnika zmiany. Dla przykładu w marcu napoje zdrożały rdr. o 12,9 proc., a w kwietniu - o 1,4 proc. Możliwe jest to, że sieci handlowe przygotowywały wtedy nieco szersze pole do świątecznych promocji" - stwierdził ekspert.
Na trzeciej pozycji, tak samo jak przed miesiącem, uplasowały się słodycze i desery z podwyżką o 10,1 proc. W październiku wzrost cen wyniósł 8,7 proc., a we wrześniu - 2,5 proc. rdr.
"Część producentów słodyczy ponosi bardzo wysokie koszty produkcji głównie ze względu na ceny kakao. Ponadto przedświąteczny wzmożony popyt na słodkości może dodatkowo wpływać na wzrosty cen" - zauważyła dr Justyna Rybacka z Uniwersytetu WSB Merito.
Na czwartej pozycji najbardziej drożejących kategorii znalazło się mięso ze wzrostem o 8,7 proc. rdr. W październiku i we wrześniu podrożało ono odpowiednio o 7,7 i 6,7 proc. rdr. Piąte miejsce zajęło pieczywo, którego ceny wzrosły o 6,9 proc. rdr. (w październiku 7,2 proc., a we wrześniu 6 proc.).
Na kolejnym miejscu uplasowały się produkty sypkie (np. cukier, mąka) ze wzrostem o 5,5 proc. rdr. W październiku w tej kategorii odnotowano spadek cen o 4,6 proc., natomiast we wrześniu wzrost o 4,9 proc.
Ryby okazały się w listopadzie droższe o 4,2 proc. rok do roku, nabiał zdrożał o 4,1 proc., chemia gospodarcza - o 3,9 proc., wędliny - o 3,8 proc.
Autorzy raportu zaznaczyli, że w przypadku nabiału odpowiedzialne za wzrost średniej były głównie jaja, które w listopadzie podrożały rok do roku o 20,8 proc.
Na dalszych miejscach w rankingu znalazły się środki higieny osobistej ze wzrostem na poziomie 3,7 proc. rdr., artykuły dla dzieci - 3,6 proc., a także dodatki spożywcze (np. ketchupy, majonezy i musztardy) - 3,1 proc. rdr. Karmy dla zwierząt podrożały o 1,4 proc. rdr.
Natomiast najbardziej na minusie znalazły się warzywa. Spadek był na poziomie 5,5 proc. rdr. W poprzednich miesiącach ta kategoria też rdr. taniała, tj. o 6,4 proc. i 1,5 proc. rdr. Na kolejnej minusowej pozycji znalazły się owoce. Poszły w dół o 1,2 proc. rdr. Miesiąc wcześniej zanotowały spadek rdr. o 0,6 proc., a we wrześniu - wzrost o 6,2 proc. rdr.
Nie możemy pominąć najnowszych szacunków GUS-u mówiących o plonach warzyw gruntowych w tym roku, przewyższających ubiegłoroczne o 6 proc.. To chyba najrozsądniejsze wytłumaczenie spadku rdr. cen warzyw. Owoce, poza drobnymi wyjątkami, też przyniosły w tym roku wyższe plony niż rok wcześniej, chociaż prognozy wcześniejsze nie zawsze były równie dobre. To może tłumaczyć te wahania wskaźnika cen owoców. Inne źródło to polityka sieci handlowych - wskazuje dr Marek Szymański.
Autorzy raportu z UCE Research prognozują, że w grudniu ceny w sklepach kształtować się będą podobnie jak w listopadzie. Jednak wraz ze zbliżającymi się świętami wzrosty cen mogą być niższe, szczególnie w przypadku żywności. Już od początku grudnia na rynku można bowiem obserwować walkę na promocje między największymi sieciami handlowymi.
W raporcie przedstawiono wyniki analizy cen 100 najczęściej wybieranych przez konsumentów produktów codziennego użytku z 17 kategorii asortymentowych. Łącznie zestawiono ze sobą ponad 94 tys. cen detalicznych z przeszło 44 tys. sklepów należących do 61 sieci handlowych. Badaniem objęto wszystkie na rynku dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience oraz cash&carry docierające ze swoją ofertą do większości konsumentów w Polsce.