"Byłem szczęśliwy, gdy wybuchło Powstanie. Do dziś jestem szczęśliwy. Powstanie musiało wybuchnąć, po tym co działo się w Warszawie: łapanki, rozstrzeliwanie..." - tak moment wybuchu Powstania Warszawskiego wspomina w rozmowie z reporterem RMF Samuel Willenberg, pseudonim "Igo". członek Żydowskiej Organizacji Bojowej, który 1. dnia przystąpił do Powstania.

REKLAMA

Mariusz Piekarski: Czy pan pamięta sam moment wybuchu Powstania?

Samuel Willenberg, ps. Igo: Oczywiście. Byłem na Natolińskiej z moją babką.

I od razu...?

Od razu przystąpiłem. Bo miałem rewolwer. I powiedziałem, że jestem Żydem. Pytali się nazwisko Samuel Willenberg pseudonim " Igo" i jestem Żydem. Spojrzeli na mnie - przyjęli.

Te miejsca, w których w Warszawie pan był?

Marszałkowska Plac Zbawiciela, Natolińska nieparzysta, bo parzystą Niemcy spalili, bo ona przylegała do niemieckiej dzielnicy, Mokotowska, barykada, cały czas na na barykadzie. I koło mnie padali ci ludzie.

Nie było chwili zwątpienia? Jak długo damy radę?

Ja byłem szczęśliwy, że walczę z Niemcami i do dzisiejszego dnia jestem szczęśliwy, bo musiało tak być. Pan nie zna tego, co było przed samym Powstaniem, jak Warszawa wyglądała. Co się działo! Łapanki, rozstrzeliwanie... to trzeba było powiedzieć: nie robimy nic?! A Rosjanie stali. Bandyci! No co można zrobić...

Po drugiej stronie Wisły już czekali?

Po drugiej stronie stali. Ich armaty. W ten czas, to pan nie słyszał jednej armaty, tylko mruczenie armat. Setki armat, potem cisza. Cisza, która bolała w uszach. Stanęli, nie ruszyli się. Nie pomogli.

Czyli kiedy przyszedł rozkaz, godzina "W", 17, byliście szczęśliwi, że w końcu coś się dzieje.

Ja nie słyszałem o rozkazie. Ja słyszałem o strzelaniu i poszedłem walczyć z rewolwerem.

1 sierpnia 1944 roku na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora" w Warszawie wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę. Ich bohaterski bój okazał się największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Planowane na kilka dni, Powstanie Warszawskie trwało ponad dwa miesiące.

Żołnierski pogrzeb w czasie Powstania warszawskiego / CAF / PAP
Ranny żołnierz Powstania Warszawskiego / CAF / PAP
Oddział powstańców idących do walki, ulica Jasna / Sylwester Braun ps. Kris / PAP
Powstańczy ślub w trakcie Powstania Warszawskiego / PAI / PAP
Pogrzeb powstańca w trakcie Powstania Warszawskiego / PAI / PAP
Pierwszy dzień Powstania Warszawskiego. Nz. patrol porucznika Stanisława Jankowskiego ps. Agaton (idzie pierwszy) z batalionu Pięść na pl. Kazimierza Wielkiego w drodze do Śródmieścia. / PAI / PAP
Artyleria niemiecka ostrzeliwuje ruiny Ratusza na pl. Teatralnym / CAF / PAP
Powstańcy walczą na jednej z ulic / CAF / PAP
Żołnierze na zgliszczach Warszawy / PAP / PAP
Ofiary powstania warszawskiego / PAP / PAP

(abs)