Nawet 400 tysięcy osób w Polsce cierpi na dnę moczanową. Mniej więcej tyle mieszkańców ma np. Szczecin. "Dna moczanowa zaczyna być chorobą cywilizacyjną, ponieważ ze względu na zmianę żywienia i postęp cywilizacji częstość zapadalności na tę chorobę dramatycznie rośnie" - mówi w rozmowie z RMF FM prof. Brygida Kwiatkowska z Instytutu Reumatologii w Warszawie.
Michał Dobrołowicz, RMF FM: Pani profesor, czym jest dna moczanowa?
Prof. Brygida Kwiatkowska, Instytut Reumatologii w Warszawie: Dna moczanowa należy do zapalnych chorób reumatycznych. Nie należy jej traktować jako czegoś lekkiego, z czym możemy sobie poradzić bez leczenia. Dna moczanowa zaczyna być chorobą cywilizacyjną, ponieważ ze względu na zmianę żywienia i postęp cywilizacji częstość zapadalności na tę chorobę dramatycznie rośnie. Przykładem jest Wielka Brytania, gdzie dna moczanowa zaatakowała już 7 procent społeczeństwa. To bardzo duży problem. Np. na cukrzycę typu drugiego choruje 5 procent populacji. Jeżeli tej choroby nie będziemy leczyć, może ona doprowadzić do pewnego stopnia niepełnosprawności lub nawet całkowitej niesprawności.
Co należy jeść, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na dnę moczanową?
Powinniśmy unikać tzw. śmieciowego jedzenia, czyli tłustej żywności, gdzie jest dużo podrobów, dużo przetworzonego mięsa, które wytwarza w naszym organizmie nadmiar puryn.
Czym są puryny?
To białka, które w toku wszystkich naszych przemian lub przy gorszym wydalaniu doprowadzają do krystalopatii. Krystalizacja, czyli wytwarzanie kwasu moczowego w stawach powoduje stan zapalny.
Po czym poznać, że dna moczanowa nas zaatakowała?
To jest zawsze niemiła niespodzianka. Najczęściej dna moczanowa atakuje mężczyzn. Jest sytuacja, gdy ktoś kładzie się do łóżka zupełnie zdrowy i rano wstaje z obrzękniętym stawem. Najczęściej jest to staw palucha. Obrzęk utrudnia lub uniemożliwia chodzenie. Do tego dochodzi silny ból. Najczęściej zaczyna się od stopy, aczkolwiek dna moczanowa atakuje wszystkie stawy. Mogą być to stawy kolanowe, barkowe, stawy rąk i kręgosłup. Przy aktualnych badaniach można dokładnie zlokalizować złogi kwasu moczowego i sprawdzić, gdzie może wystąpić dna moczanowa.
Jak leczy się dnę moczanową?
Stosuje się leki obniżające poziom kwasu moczowego. I do tego dochodzi ważna zmiana stylu życia. Chodzi przede wszystkim o ograniczenie tłustych posiłków i aktywności, wysiłków fizycznych, podczas których się pocimy. Gdy się pocimy, przez nerki wydalamy mniej kwasu moczowego. Zaleca się ograniczenia napojów alkoholowych. W tej chwili jedynym dopuszczalnym alkoholem w małej ilości dla chorego na dnę moczanową jest lampka czerwonego wina.
Możemy jeść warzywa?
Tak, możemy jeść warzywa, do tego czereśnie i wiśnie mają właściwości obniżania poziomu kwasu moczowego w organizmie. Na to wskazują najnowsze badania.
Jakie badania należy wykonać, żeby sprawdzić, czy dna moczanowa może nas zaatakować?
Przede wszystkim należy wykonać oznaczenie kwasu moczowego w surowicy krwi. Jeżeli poziom kwasu jest wysoki, to możemy liczyć się z tym, że w pewnym momencie doznamy ataku dny moczanowej. Jeżeli mamy czynniki ryzyka wczesnej miażdżycy, czyli nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, to powinniśmy obniżać poziom kwasu moczowego w naszym organizmie. Pamiętajmy, że leczenie dny moczanowej musi być przewlekłe.
Typowy chorujący na dnę moczanową to...
To mężczyzna, który lubi golonkę i piwo. Choć chorują te kobiety. Coraz częściej chorują też młodzi biznesmeni, którzy często jedzą fast foody.
Nastolatek może mieć dnę moczanową?
Tak, dna moczanowa może być również pierwotna. Występuje wtedy deficyt enzymów zmieniających puryny. Wtedy nastolatek ma skłonności, żeby tego enzymu nie było. Pojawia się wtedy nadwaga lub otyłość, bywają też kamica nerek lub zespół metaboliczny. Ataki dny moczanowej pojawiają się też w czasie leczenia przeciwnowotworowego. Jeżeli stosujemy lek chemioterapeutyczny, gdzie dochodzi do dużego rozpadu guza, wtedy również może dojść do wtórnego ataku dny moczanowej wynikającego z rozpadu guza i uwolnienia dużej ilości puryn do organizmu.
Ataki dny moczanowej zaczynają się od jednego w roku...
Tak, i wtedy pacjenci często nie zgłaszają się do lekarza, tylko leczą się sami lekami sterydowymi, które na początku są skuteczne. Leczą się od ataku do ataku. Zalecam pójście do lekarza od razu po ataku dny moczanowej. Najważniejsze jest systematyczne przyjmowanie leku, które może uchronić nas przed przewlekłym zachorowaniem. To będzie dla nas i groźne, i męczące.