Zdrowy styl życia zmniejsza ryzyko zachorowania na zdecydowaną większość nowotworów. To wniosek z najnowszego stanowiska Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. W środowych Faktach RMF FM z lekarzami i dietetykami będziemy podpowiadać, jakie zdrowe nawyki są zalecane o tej porze roku.

Pragniemy zwrócić uwagę na codzienne zachowania i decyzje, które w przyszłości mogą wpłynąć na wzrost ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych. Nasza ostatnia kampania skierowana jest do całego społeczeństwa, a w szczególności do osób prowadzących niezdrowy tryb życia, niezainteresowanych tematyką zdrowotną. Celem kampanii jest zwiększenie świadomości społecznej na temat raka i odpowiedniej profilaktyki nowotworowej - stąd też mocne hasła, które mają zwrócić uwagę na zależności między prowadzonym stylem życia a występowaniem raka - tłumaczy w rozmowie z RMF FM profesor Piotr Rutkowski z Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej.

Uwarunkowania genetyczne tak naprawdę są przyczyną rozwoju zaledwie ok 5% chorób nowotworowych. W przypadku większości zachorowań odpowiedzialne są czynniki zewnętrzne, a wśród nich styl życia jaki prowadzimy - podkreśla profesor Adam Maciejczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

Wśród trzech najczęściej występujących nowotworów w Polsce, czyli płuca, piersi i prostaty to czynniki zewnętrzne odpowiadają za 70-90% przypadków chorób. Spośród wszystkich zgonów związanych z nowotworami ok. 30% jest spowodowanych paleniem tytoniu, kolejnych 30% jest związanych z dietą, a około 15-20% z infekcjami.

Pozostały odsetek nowotworów jest spowodowany przez inne czynniki, takie jak ekspozycja na promieniowanie UV, stres oraz brak aktywności fizycznej.

Co radzą eksperci?

Organizatorzy kampanii "Ty decydujesz, czy zachorujesz", nad którą patronat objęły Polskie Towarzystwo Onkologiczne oraz Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej, przedstawiły najważniejsze podpowiedzi dotyczące tego, co zrobić, aby prowadzić zdrowy styl życia:

Rzuć palenie

To główna przyczyna występowania raka płuca, nerek, pęcherza, żołądka, szyjki macicy, jelita grubego oraz wielu nowotworów głowy i szyi. Jeden papieros zawiera około 7 tysięcy substancji chemicznych, w tym aż ponad 70 silnie rakotwórczych. Z powodu wymuszonego biernego palenia każdego roku w Polsce umiera około 2 000 osób, które same nigdy nie paliły. Według badań, aż ponad 14 mln Polaków narażonych jest na bierne wdychanie dymu tytoniowego.

Zredukuj swoją wagę

Właściwa zbilansowana dieta oparta o warzywa i niskotłuszczowe produkty zmniejsza ryzyko występowania otyłości, a więc również wielu nowotworów tj. raka jelita grubego czy raka szyjki macicy.W redukcji wagi ważny jest także ruch. Według szacunków organizacji World Cancer Research Fund około 20% przypadków nowotworów diagnozowanych w USA ma związek z niską aktywnością fizyczną i innymi błędami w stylu życia. Spędzanie wielu godzin w pozycji siedzącej zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na raka płuc, macicy i jelita grubego, a 10 tysięcy kroków dziennie to minimalna dawka ruchu konieczna dla zachowania zdrowia.

Ogranicz alkohol

Statystyczny Polak wypija rocznie około 10 litrów czystego alkoholu, który przyczynia się do powstawania nowotworów głowy i szyi, wątroby, jelita grubego i piersi. Połączenie alkoholu i tytoniu jest szczególnie niebezpieczne. Alkohol niszczy błonę śluzową jamy ustnej i gardła  i w ten sposób ułatwia wchłanianie szkodliwych związków chemicznych zawartych w dymie papierosowym. Z tego powodu osoby palące papierosy i pijące alkohol, są szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia nowotworów gardła i przełyku.

Latem używaj kremów z filtrem

Ochrona skóry przed szkodliwymi promieniami UV jest najlepszą metodą ograniczenie ryzyka zachorowania na czerniaki oraz inne nowotwory skóry. Ważna jest także całkowita rezygnacja z solarium.

Dieta wzmacnia odporność

Dieta odpowiada za 70 procent naszej odporności - przekonuje w rozmowie z RMF FM dietetyk Hanna Stolińska. U podstawy powinny być warzywa i owoce, w proporcji cztery do jednego. Warzyw powinno być zdecydowanie więcej, owoców nie za dużo. Moim pacjentom zazwyczaj mówię, że na przykład o tej porze roku możemy jeść dziennie pół kilograma truskawek, bo truskawki są niskokaloryczne, mają niewiele cukru w porównaniu do innych owoców - podkreśla dietetyk.

Polecam zwłaszcza zielone, warzywa liściaste typu szpinak, boćwina, sałaty, rukola roszponka. Połowa warzyw, które jemy w ciągu dnia powinny być zjadane na surowo. Obróbka termiczna niweluje kwas foliowy i witaminę C. Są osoby, które źle reagują na warzywa surowe, takim osobom polecam soki i koktajle na bazie surowych warzyw, które są łatwo przyswajalne, smaczne, zdrowe i sprawiają, że nie musimy rezygnować z surowizny - dodaje.

TU DOWIESZ SIĘ WIĘCEJ O NASZYM EKSPERCIE DIETETYK DR HANNIE STOLINSKIEJ

W rankingach diet, które chronią przed różnymi chorobami, od lat wygrywa dieta śródziemnomorska. Ostatnio też jest coraz więcej zwolenników diety flexitariańskiej, która polega na okazjonalnym jedzeniu mięsa, gdy pochodzi ono z dobrego źródła, jest wysokiej jakości, przy skupieniu się na produktach pochodzenia roślinnego. Taka dieta jest bogata w przeciwutleniacze, czyli związki antynowotworowych. To witamina C, witamina E, witamina E, selen, kwas foliowy. Te składniki chronią nas przed nowotworami. Dzięki nim odchodzimy od modelu żywienia opartego na tłuszczach trans, które są rakotwórcze.

Pamiętajmy jednak, że samą dietą nowotworu nie wyleczymy, ma ona jednak znaczenie protekcyjne, pomaga też pacjentom w pierwszych etapach choroby - podkresla doktor Hanna Stolińska.