Najnowsze obserwacje satelitarne przyniosły przełom w badaniach tsunami. Po raz pierwszy naukowcom udało się zarejestrować szczegółowy obraz rozchodzenia się fali tsunami na otwartym oceanie, co może znacząco poprawić modele prognozowania i systemy ostrzegania przed tymi groźnymi zjawiskami.
- Satelita SWOT po raz pierwszy zarejestrował szczegółowy przebieg tsunami z kosmosu.
- Obserwacje wykazały, że tsunami może rozdzielać się na kilka fal, co podważa dotychczasowe modele.
- Nowe dane mogą usprawnić systemy ostrzegania i ochronę wybrzeży przed tsunami.
- Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl
29 lipca 2025 roku świat nauki zyskał wyjątkową okazję do obserwacji jednego z najbardziej niebezpiecznych zjawisk naturalnych. W wyniku potężnego trzęsienia ziemi o magnitudzie 8,8, które nawiedziło strefę subdukcji Kurylsko-Kamczacką u wybrzeży Rosji, przez Pacyfik przetoczyła się fala tsunami. W tym samym czasie nad regionem przelatywał satelita SWOT, umożliwiając naukowcom zarejestrowanie tego zjawiska z niespotykaną dotąd dokładnością.
Satelita Surface Water and Ocean Topography (SWOT) został wystrzelony w 2022 roku jako wspólna inicjatywa NASA i francuskiej agencji kosmicznej CNES. Jego głównym zadaniem jest monitorowanie ruchów wód na Ziemi poprzez analizę zmian wysokości powierzchni mórz i oceanów. Dotychczas SWOT skupiał się na badaniu mniejszych prądów oceanicznych, jednak przypadkowe zarejestrowanie tsunami otworzyło zupełnie nowy rozdział w badaniach tego typu katastrof.
Dotychczasowe modele zakładały, że tsunami to fale nienaruszalne, które podczas przemieszczania się przez ocean zachowują zwartą strukturę. Jednak dane z SWOT oraz boi DART (Deep-ocean Assessment and Reporting of Tsunamis) pokazały coś zupełnie innego. Okazało się, że fala tsunami rozdzieliła się - na czele pojawiła się duża, prowadząca fala, za którą podążały mniejsze fale wtórne. To odkrycie podważa wcześniejsze założenia i sugeruje, że zjawisko to jest bardziej złożone, niż dotąd sądzono.
Wcześniejsze obserwacje tsunami opierały się głównie na pojedynczych punktach pomiarowych, takich jak boje DART, lub na ograniczonych danych satelitarnych, które rejestrowały jedynie wąski wycinek fali. SWOT umożliwia obserwację pasa o szerokości nawet 120 kilometrów, dostarczając wysokorozdzielczych danych o powierzchni oceanu. Jak podkreślają naukowcy, to jak założenie nowych okularów - po raz pierwszy można zobaczyć pełny obraz rozchodzenia się tsunami na otwartym morzu.
Nowe możliwości satelity SWOT mogą w przyszłości znacząco wpłynąć na systemy ostrzegania przed tsunami. Dzięki wysokiej rozdzielczości i szerokiemu zasięgowi obserwacji, możliwe będzie szybsze i dokładniejsze śledzenie rozwoju fal tsunami w czasie rzeczywistym. To z kolei pozwoli na wcześniejsze ostrzeganie zagrożonych społeczności i lepsze przygotowanie się na potencjalne zagrożenie.
Publikacja wyników badań w prestiżowym czasopiśmie "The Seismic Record" podkreśla wagę tego odkrycia dla nauki o Ziemi. Nowe dane nie tylko zmieniają nasze rozumienie mechanizmów powstawania i rozchodzenia się tsunami, ale także otwierają drogę do opracowania skuteczniejszych metod ochrony ludności zamieszkującej wybrzeża.