Międzynarodowy zespół archeologów dokonał przełomowego odkrycia na terenie Kurdyjskiego Okręgu Autonomicznego w północno-wschodniej części Iraku. Na stanowisku archeologicznym Kani Shaie, w pobliżu miasta As-Sulajmanijja, natrafiono na ruiny imponującej budowli, której początki sięgają czasów formowania się jednej z najstarszych krain geograficznych świata - Mezopotamii.
- Więcej informacji z kraju i świata znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl
Według badaczy z Ośrodka Studiów Archeologicznych, Sztuki i Nauk o Dziedzictwie Kulturowym na Uniwersytecie w Coimbrze (CEAACP), odkryta konstrukcja jest "monumentalna" i rzuca zupełnie nowe światło na temat początków osadnictwa w Mezopotamii, zwłaszcza w okresie IV i III tysiąclecia przed naszą erą. Naukowcy podkreślają, że budowla funkcjonowała w latach 3300-3100 p.n.e., czyli w czasach rozkwitu cywilizacji Uruk, uznawanej za kolebkę miejskiej organizacji społecznej.
Jak informuje portugalska uczelnia, budynek został wzniesiony na szczycie wzgórza Kani Shaie i pełnił funkcje urzędowe. Jego strategiczne położenie pomiędzy Uruk - pierwszą wielką metropolią w historii ludzkości - a południową Mezopotamią sugeruje, że mógł on stanowić element administracyjnej ekspansji miasta na prowincję. Naukowcy nie mają wątpliwości, że obiekt ten odegrał istotną rolę w zarządzaniu regionem.
O urzędowym przeznaczeniu budowli świadczą liczne znaleziska archeologiczne. Wśród nich szczególne znaczenie mają stożki ścienne, czyli dekoracyjne elementy architektoniczne typowe dla monumentalnych konstrukcji z okresu Uruk. Elementy te, szeroko udokumentowane w Uruk, potwierdzają, że budynek był strukturą publiczną lub ceremonialną - przekazał zespół portugalskich naukowców z Coimbry.
Foi descoberto um edifcio monumental no stio arqueolgico de Kani Shaie, situado no Curdisto Iraquiano, que vai trazer novos dados sobre os primrdios da Mesopotmia e dos Montes Zagros. A investigao liderada pela #UCoimbra.https://t.co/t0QceuBlft
UnivdeCoimbraOctober 15, 2025
Oprócz elementów architektonicznych, archeolodzy natrafili także na wyjątkowo cenne artefakty. Jednym z nich jest cylindryczna pieczęć pochodząca z czasów cywilizacji Uruk. Jak wyjaśniają badacze, tego typu pieczęcie były wykorzystywane do "praktyk administracyjnych, kontroli oraz legitymizacji władzy". Znalezisko to nie tylko potwierdza urzędowy charakter budowli, ale także rzuca światło na rozwój systemów administracyjnych w najdawniejszych społeczeństwach Mezopotamii.
Prace wykopaliskowe w Kani Shaie zostały sfinansowane przez portugalską Fundację Nauki i Technologii (FCT) oraz Uniwersytet Cambridge. W badaniach uczestniczyli archeolodzy z Wielkiej Brytanii, Portugalii oraz lokalni specjaliści z Iraku. Wspólne wysiłki naukowców pozwoliły na odsłonięcie kolejnych kart historii regionu, który od wieków fascynuje badaczy jako kolebka cywilizacji.