Kleszcze nie wybierają swoich ofiar – każdy może stać się ich celem. Główny inspektor sanitarny, Paweł Grzesiowski, przypomina o podstawowych zasadach bezpieczeństwa, które pomogą uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji ukąszeń. Jakie środki ostrożności należy podjąć, wybierając się na spacer do lasu lub parku?
Główny inspektor sanitarny podkreśla, że kleszcze mogą ukąsić każdego - niezależnie od wieku czy trybu życia. Nie istnieją grupy ryzyka, które są bardziej narażone na choroby przenoszone przez te pajęczaki. To oznacza, że każdy powinien podjąć odpowiednie środki ostrożności, aby uniknąć ukąszenia.
Jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie. Paweł Grzesiowski zachęca do przyjmowania szczepionek, które zapewniają ochronę przed tą groźną chorobą. W Polsce rocznie odnotowuje się od 150 do ponad 250 przypadków tej choroby, głównie w północno-wschodniej części kraju. Aby zminimalizować ryzyko ukąszenia, warto ubrać się odpowiednio. GIS radzi, by wybierać ubrania z długimi rękawami i nogawkami, wykonane ze śliskiego materiału, który utrudni kleszczom przyczepienie się. Nie zapomnijmy także o nakryciu głowy. Po powrocie z lasu czy parku niezwykle ważne jest dokładne sprawdzenie ciała pod kątem ukąszeń. Prysznic nie tylko odświeża, ale także pozwala dokładniej obejrzeć ciało i wykryć ewentualne ukąszenia. GIS zaznacza, że repelenty mogą być pomocne w odstraszaniu kleszczy, ale nie wszystkie środki są skuteczne. Ważne jest, aby wybierać preparaty specjalnie przeznaczone do ochrony przed kleszczami, a nie tylko komarami. Chociaż kleszcze mogą ukąsić każdego, to leśnicy, osoby często przebywające poza miastem, a także spacerowicze i biegacze w parkach miejskich są szczególnie narażeni. Warto pamiętać, że kleszcze czają się nie tylko w lasach, ale także w miejskich zieleńcach. Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to wirusowa choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze. Objawy KZM pojawiają się zwykle w dwóch fazach:Faza pierwsza (wstępna, grypopodobna) pojawia się po 7-14 dniach od ukąszenia przez kleszcza. Objawy są niespecyficzne i przypominają grypę:- gorączka,
- bóle głowy,
- bóle mięśni i stawów,
- ogólne złe samopoczucie,
- nudności, wymioty,
- brak apetytu.
Po kilku dniach objawy te ustępują na ok. 1-20 dni (tzw. okres bezobjawowy).Faza druga (zajęcie ośrodkowego układu nerwowego) występuje u ok. 20-30 proc. zakażonych. Objawy zależą od postaci choroby:
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: silne bóle głowy, sztywność karku, światłowstręt, gorączka.
- Zapalenie mózgu: zaburzenia świadomości, dezorientacja, drgawki, zaburzenia równowagi, porażenia nerwów czaszkowych.
- Zapalenie rdzenia kręgowego: niedowłady, porażenia kończyn, zaburzenia czucia.
Inne możliwe objawy:
- nadwrażliwość na światło i dźwięki,
- zaburzenia koncentracji i pamięci,
- senność lub pobudzenie,
- w ciężkich przypadkach: śpiączka