Zespół naukowców Zakładu Biotechnologii Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego opublikował pierwszą w Polsce pracę eksperymentalną, dotyczącą indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych iPS. Mysie i ludzkie komórki iPS zróżnicowano do komórek śródbłonka naczyń krwionośnych oraz komórek produkujących insulinę i glukagon - hormony trzustki. Dzięki temu będzie można je wykorzystać do badań mechanizmów różnych postaci cukrzycy.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla audio
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla audio
Opracowanie sposobu cofnięcia komórek dorosłego organizmu, np. komórek skóry, do tzw. indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych przyniosło w roku 2012 Nagrodę Nobla dla Shinya Yamanaki. Komórki iPS są stosowane obecnie w wielu laboratoriach na świecie do badania mechanizmów chorób, testowania nowych leków, rozważa się także możliwość wykorzystania ich w medycynie regeneracyjnej.
W Polsce komórkami iPS zajmuje się kilka zespołów. Badacze z Zakładu Biotechnologii Medycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, pracujący pod kierunkiem prof. Józefa Dulaka i prof. Alicji Józkowicz, jako pierwsi opublikowali właśnie w czasopiśmie "Scientific Reports" pracę opisującą możliwość wykorzystania komórek iPS myszy i ludzi do badania mechanizmów cukrzycy.
Podstawową cechą wspólną wszystkich typów cukrzycy jest podwyższony poziom glukozy we krwi pacjentów, związany z niedostateczną produkcją insuliny bądź zmniejszoną wrażliwością tkanek na działanie tego hormonu. Co ważne, taki stan może prowadzić do groźnych powikłań związanych z niewydolnością różnych narządów oraz upośledzonym funkcjonowaniem i powstawaniem naczyń krwionośnych.
Proces odkrywania nowych sposobów terapii cukrzycy jest jednak utrudniony w związku z ograniczoną możliwością pobierania do badań komórek trzustki prosto od pacjentów. Jak podkreśla pierwszy autor pracy, Jacek Stępniewski, komórki iPS mogą pomóc rozwiązać ten problem, można bowiem w stosunkowo prosty i wysoce powtarzalny sposób uzyskiwać je od pacjentów cierpiących na różne schorzenia, a następnie różnicować je do komórek, których funkcjonowanie jest zaburzone. W przypadku cukrzycy mogą to być komórki trzustki.