Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) opublikowało zdjęcie niezwykłej galaktyki Centaur A. Przekraczający 50 godzin łączny czas ekspozycji sprawia, że jest to prawdopodobnie najgłębszy widok tego spektakularnego obiektu. Fotografię wykonano przy pomocy instrumentu Wide Field Imager (WFI) na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile.
Centaur A, znana także jako NGC 5128, jest nietypową galaktyką z supermasywną czarną dziurą w swoim sercu. Znajduje się około 12 milionów lat świetlnych od Ziemi w południowej konstelacji Centaura i cieszy się mianem najsilniejszej radiogalaktyki na niebie. Astronomowie sądzą, że jasne jądro, silna emisja radiowa oraz strumienie materii są wynikiem obecności centralnej czarnej dziury o masie około 100 milionów razy większej niż masa Słońca. Materia z gęstych centralnych części galaktyki, spadając w kierunku czarnej dziury, uwalnia tam olbrzymie ilości energii.
Zdjęcie z kamery szerokiego pola (WFI) pozwala dostrzec eliptyczną naturę galaktyki, która ukazuje się jako wydłużony kształt słabszych zewnętrznych części. Poświata, która wypełnia większość zdjęcia, pochodzi od setek miliardów chłodniejszych i starszych gwiazd. Jednak w przeciwieństwie do większości galaktyk eliptycznych, gładki kształt Centaura A jest zaburzony przez szerokie pasmo ciemnej materii, która przesłania centrum galaktyki.
Ciemne pasmo zawiera wielkie ilości gazu, pyłu i młodych gwiazd. Jasne, młode gromady gwiazd widoczne są na górnym-prawym i dolnym-lewym brzegu pasma, razem z czerwoną poświatą gwiazdotwórczych obłoków wodorowych, podczas gdy niektóre pojedyncze obłoki pyłu są widoczne na tle gwiazd. Pyłowe pasmo to prawdopodobnie zniekształcone pozostałości po galaktyce spiralnej, rozrywanej przez siły grawitacyjne olbrzymiej galaktyki eliptycznej.
Nowa seria zdjęć z WFI obejmuje długie ekspozycje z użyciem czerwonych, zielonych i niebieskich filtrów, a także filtrów specjalnie zaprojektowanych do wyizolowania światła od świecącego wodoru i tlenu. Te ostatnie pomagają nam w dostrzeżeniu optycznych strumieni materii (dżetów) wokół Centaura A. W lewym górnym rogu zdjęcia widać dwie grupy czerwonawych włókien, których położenie mniej więcej pasuje do dżetów świetnie widocznych na obrazach radiowych. To tak zwane gwiezdne żłobki, zawierające młode, gorące gwiazdy. Nad lewą stroną pyłowego pasma możemy znaleźć wewnętrzne włókna, położone około 30 000 lat świetlnych od jądra. Jeszcze dalej, około 65 000 lat świetlnych od jądra galaktyki, blisko lewego, górnego rogu zdjęcia, widać zewnętrzne włókna.
Na podstawie materiałów prasowych ESO.
