Osoby, które mają większą zdolność samokontroli, które wykazują się silniejszą wolą, mają mózg, który pracuje bardziej efektywnie - twierdzą naukowcy z Uniwersytetu w Toronto. Ich doniesienia, opublikowane na łamach czasopisma "Nature Communications" opierają się na badaniach grupy osób, których rozwój obserwowany jest od lat 60. Sugerują, że silna wola to cecha tych, których w praktyce samokontrola kosztuje mniej wysiłku.

Kanadyjscy badacze podkreślają, że wyniki ich badań nie wskazują na przyczynowy związek silnej woli z efektywnością pracy mózgu, nie sposób więc ocenić, czy jedno jest konsekwencją drugiego. Wydaje się jednak, że wydajny mózg daje nam pewien nadmiar energii, która pozwala nam bardziej się kontrolować.

Naukowcy z Rotman Research Institute Uniwersytetu w Toronto wzięli pod lupę uczestników słynnego "testu marshmallow", których rozwój obserwowano od lat 60. W wieku czterech lat dzieciom zaproponowano zjedzenie popularnej pianki cukrowej natychmiast lub odczekanie kwadransa, by dostać dwie pianki. Okazało się, że dzieci, które decydowały się poczekać na większą przyjemność, jako nastolatkowie lepiej radziły sobie w szkolnych testach. Jako dorośli, ci z silniejszą wolą mieli mniej kłopotów z otyłością, przeciętnie więcej odkładali na bankowym koncie i rzadziej się rozwodzili.

By sprawdzić, czy samokontrola wiąże się z inną aktywnością mózgu, naukowcy z Toronto dotarli do 24 z 600 uczestników oryginalnych testów i zaprosili ich do badań przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego fNMR. Co istotne, połowa z nich konsekwentnie, jak przed laty wykazywała silną wolę, połowa konsekwentnie miała kłopoty z samokontrolą.

Analiza prowadzona podczas wymagającego samokontroli testu pamięciowego ujawniła, że aktywność mózgu osób, które w "teście marshmallow" wykazały silną wolę, różniła się od przypadku tych, którzy piankę zjadali natychmiast tak, jakby wybierali prostszą drogę rozwiązania problemu. Wygląda więc na to, że osoby, których mózg wybiera optymalny, bardziej efektywny sposób działania, mają więcej energii, by oprzeć się pokusie, powstrzymywać się przed natychmiastową gratyfikacją.

Wyniki tego eksperymentu nie wyjaśniają, czy osoby, których mózg od dzieciństwa pracuje bardziej wydajnie mają dzięki temu silniejszą wolę, czy też odwrotnie, dziesięciolecia starań i samokontroli sprawiły, że mózg rozwijał się inaczej. Powinny to wyjaśnić dalsze badania, do których Kanadyjczycy chcą zaprosić tych uczestników "testu marshmallow", którzy po latach deklarują, że dziś zachowaliby się inaczej, niż w wieku 4 lat.