Główne cele przyjętego przez ministerstwo zdrowia programu to systematyczne rejestrowanie chorych, leczenie i monitorowanie wyników badań. Cały program został opracowany na podstawie wytycznych WHO, tzw. strategii DOTS.
DOTS (directly observed treatment short-course) polega na bezpośrednio nadzorowanym leczeniu krótkoterminowym. Chorobę wykrywa się przez badania mikroskopowe i leczy za pomocą krótkoterminowej chemoterapii z zachowaniem właściwej opieki na chorym (pracownik służby zdrowia lub wolontariusz nadzoruje przyjmowanie leków). Leki przeciwprątkowe są bezpłatne.
Program nie został wymuszony przez wzrost zachorowalności na gruźlicę w Polsce, ale wiąże się ze zmianą sposobu finansowania ochrony zdrowia. Do czasu wprowadzenia reformy walka z gruźlicą prowadzona była ze środków budżetowych. W tej chwili za udzielone choremu świadczenie medyczne płaci kasa chorych. Jeżeli nie jest on ubezpieczony, koszty leczenia pokryje budżet państwa. Wydatki związane z rejestrowaniem zachorowań, monitorowaniem leczenia, promocją i edukacją pokryje ministerstwo zdrowia. W tym roku resort przeznaczy na ten cel 2 mln zł.
"30 lat temu zapadalność na gruźlicę w naszym kraju wynosiła około 150 na 100 tys. mieszkańców, w tej chwili wynosi 31,5 na 100 tys. mieszkańców i trendy spadkowe utrzymują się cały czas" - powiedział dyrektor Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie prof. Kazimierz Roszkowski. Mimo to gruźlica będzie polskim problemem jeszcze przez wiele lat - odsetek zakażonych nie pozwala bowiem na zupełną eliminację choroby. Potencjalne zagrożenie dla Polski stanowi również stały wzrost zachorowań na gruźlicę w Rosji.
Gruźlica jest klasyczną chorobą społeczną. Szerzy się w następstwie pogłębiających się różnic między bogatymi a biednymi. Dlatego jest problemem głównie w krajach Trzeciego Świata - Afryki, Azji, Oceanii, Ameryki Środkowej i Południowej, nękanych często przez ubóstwo, głód, przeludnienie, a także wirus HIV, który osłabia układ odpornościowy chorych.
Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową i objawia się przedłużającym się kaszlem, wzrostem ciepłoty ciała, złym samopoczuciem. Narażone na nią są przede wszystkim osoby starsze oraz bezdomni, ludzie z marginesu społecznego.
Gruźlica jest najczęstszą przyczyną zgonów spośród wszystkich chorób zakaźnych. Prątkiem gruźlicy zarażona jest jedna trzecia ludności świata (ok. 1,9 mld ludzi). W każdej sekundzie przybywa do tej grupy nowa osoba. Nie leczony chory zaraża w ciągu roku średnio 10 innych osób. Z powodu gruźlicy umiera rocznie 2 miliony ludzi.
Na pocieszenie pozostaje fakt, że wcześnie rozpoznana i prawidłowo leczona, gruźlica jest całkowicie wyleczalna.
Posłuchaj relacji warszawskiego reportera RMF FM Tomasza Skorego:
00:20
