Bośnia i Hercegowina stoi w obliczu najpoważniejszego kryzysu od zakończenia wojny w 1995 roku. To rezultat wyroku ws. prezydenta Republiki Serbskiej Milorada Dodika i późniejszych działań polityka.
- Bośnia i Hercegowina przeżywa najpoważniejszy kryzys od zakończenia wojny w 1995 roku.
- Prezydent RS Milorad Dodik został skazany na więzienie i zakaz pełnienia funkcji publicznych.
- Parlament RS ograniczył działanie instytucji centralnych BiH na swoim terenie.
- Trybunał Konstytucyjny BiH wstrzymał nowe ustawy.
- Prokuratura prowadzi śledztwo, sąd wydał nakaz aresztowania Dodika i innych polityków RS.
- Kryzys grozi destabilizacją regionu, choć powrót wojny jest mało prawdopodobny.
- Możliwe scenariusze to aresztowanie lub ucieczka Dodika z kraju.
Kryzys polityczny w Bośni i Hercegowinie (BiH) nabrał na sile po skazaniu przez sąd I instancji Milorada Dodika na rok więzienia i sześcioletni zakaz pełnienia funkcji publicznych. Orzeczenie to zostało wydane za utrudnianie wykonania decyzji Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w BiH, Christiana Schmidta, odpowiedzialnego za nadzór nad wdrażaniem układu pokojowego z Dayton.
W odpowiedzi na wyrok, parlament Republiki Serbskiej przyjął ustawy ograniczające działalność instytucji centralnych BiH na swoim terytorium - w tym sądów, prokuratury, policji federalnej. Po podpisaniu dokumentów przez Dodika Trybunał Konstytucyjny BiH wstrzymał 7 marca ich obowiązywanie do czasu podjęcia ostatecznej decyzji.
Prokuratura Bośni i Hercegowiny prowadzi śledztwo w sprawie domniemanego zamachu na porządek konstytucyjny kraju przeciwko prezydentowi Dodikowi oraz premierowi i przewodniczącemu parlamentu RS - części autonomicznej BiH zamieszkanej w większości przez Serbów. Sąd BiH wydał w związku z tym ogólnokrajowy nakaz aresztowania trzech polityków.
Brytyjski dziennik "The Guardian", opisując sytuację w Bośni i Hercegowinie wskazuje, że obecny kryzys może mieć poważne konsekwencje dla całej Europy, podkreślając, że Bośnia i Hercegowina pozostaje punktem zapalnym w sercu kontynentu. Mimo że mało kto spodziewa się powrotu otwartego konfliktu, potencjał do eskalacji przemocy istnieje.
Spekulacje na temat przyszłości politycznej Milorada Dodika nasilają się. Niektórzy eksperci sugerują, że jego odejście z polityki jest kwestią czasu, a rodzina serbskiego przywódcy miała już negocjować warunki jego wyjazdu z kraju. Ale wygnanie Dodika nie jest przesądzone, a on sam może kontynuować ignorowanie zarówno krajowego sądownictwa, jak i społeczności międzynarodowej, utrzymując się przy władzy dzięki wsparciu paramilitarnych oddziałów policji.
"Ten kryzys może zakończyć się tylko aresztowaniem (Dodika) lub jego ucieczką" - ocenił cytowany przez dziennik analityk Jasmin Mujanović.