"Utrzymanie ceł odwetowych wobec USA, duże inwestycje i nowe partnerstwa gospodarcze" - to zapowiedzi z przemówienia nowego lidera kanadyjskiej Partii Liberalnej, który z poparciem wynoszącym niemal 86 proc. wygrał wybory na lidera tego ugrupowania. Mark Carney, były szef Bank of Canada i były szef Bank of England, przejmie też funkcję premiera Kanady po odchodzącym Justinie Trudeau.
Carney rywalizował z Chrystią Freeland, byłą wicepremier i minister finansów, z szefową parlamentarnego klubu partii liberalnej Kariną Gould oraz biznesmenem i politykiem Frankiem Baylisem.
W głosowaniu Mark Carney uzyskał 85,9 proc. głosów członków partii.
Mark Carney, urodzony 16 marca 1965 r. w Fort Smith na kanadyjskich Terytoriach Północno-Zachodnich, studiował ekonomię na Harvardzie, a potem na Oksfordzie, gdzie doktoryzował się w 1995 roku. Pracował w banku Goldman Sachs, w 2003 r. rozpoczął pracę jako wiceszef kanadyjskiego banku centralnego, a rok później przeszedł do kanadyjskiego ministerstwa finansów.
Z początkiem lutego 2008 r. został gubernatorem Bank of Canada, banku centralnego Kanady. W opinii ekspertów to właśnie nadzorowana przez niego polityka monetarna pozwoliła na bezpieczne przeprowadzenie kanadyjskiego sektora bankowego przez globalny kryzys finansowy lat 2007 – 2010, do którego przyczynił się kryzys kredytów hipotecznych w USA.
W świecie finansowym znany był z nieoczekiwanej decyzji z marca 2008 r., gdy obniżył główną stopę procentową o 50 pkt bazowych, przygotowując kanadyjski rynek do rozszerzającego się kryzysu finansowego. Niskie stopy procentowe zwiększyły zaufanie konsumentów, gospodarka zaczęła wychodzić z kryzysu już w 2009 r., zaś Kanada była pierwszym z krajów G7, który zanotował wzrost PKB oraz zmniejszanie się bezrobocia.
Thank you.Now lets build a stronger Canada, together. pic.twitter.com/G3IRNXIUGB
MarkJCarneyMarch 10, 2025
W listopadzie 2012 r. Carney został nominowany na gubernatora Bank of England i po 5,5 roku szefowania bankowi centralnemu Kanady objął 1 lipca 2013 r. stanowisko szefa brytyjskiego banku centralnego. Nadzorował Bank of England, gdy Wielka Brytania w wyniku Brexitu wychodziła z Unii Europejskiej i gdy rozpoczęła się pandemia Covid-19. Zakończył swoją pracę w Bank of England w 2020 r. Carney był pierwszym szefem Bank of England w całej historii banku od 1694 r. Brytyjskie obywatelstwo otrzymał dopiero w 2018 r.
Po odejściu z Bank of England pracował m.in. w Brookfield Asset Management, kanadyjsko-amerykańskiej firmie specjalizującej się w zarządzaniu aktywami, która w 2023 r. miała w portfelu aktywa o wartości 900 mld dolarów amerykańskich. Był też specjalnym wysłannikiem ONZ ds. klimatu i finansów.
Podczas pandemii Carney doradzał nieformalnie premierowi Trudeau, został potem szefem grupy zajmującej się wzrostem gospodarczym, stworzonej w Partii Liberalnej.
W styczniu br. zdecydował się startować na stanowisko lidera Partii Liberalnej, zrezygnował ze wszystkich funkcji w biznesie i rozpoczął proces zrzekania się brytyjskiego i irlandzkiego obywatelstwa. Jak mówił w rozmowie z „Irish Times” w 2021 r., uzyskał irlandzkie obywatelstwo pod koniec lat 80. ze względu na swoich irlandzkich przodków i przywiązanie do irlandzkich korzeni.
Jak mówił Carney kilka dni temu mediom, nie osądza kanadyjskich polityków, którzy mają inne obywatelstwo niż kanadyjskie, ale uważa, że jeśli zostałby premierem Kanady, powinien mieć wyłącznie obywatelstwo kanadyjskie.
Carney nie od razu przejmie funkcję premiera, nastąpi to po oficjalnej rezygnacji Trudeau, który mówił we wtorek, że przekazanie władzy nastąpi "w rozsądny sposób szybko". Zwrócił przy tym uwagę na skomplikowaną sytuację na świecie.
Thank you, Prime Minister Trudeau. For your hard work, for your leadership, and for your great service to our country. pic.twitter.com/ksPrwtxJ2w
MarkJCarneyMarch 10, 2025
W 2022 r. Carney opublikował swoją książkę „Value(s). Building a Better World for All”, w której pisał o konieczności budowy gospodarki i społeczeństwa na podstawie wartości ludzkich, a nie rynkowych.
Carney cytuje w książce filozofa polityki Michaela Josepha Sandela, który powiedział, że "im więcej kraj żąda od swoich obywateli, tym większe jest ich oddanie. (…) Wartości obywatelskie buduje się z dołu do góry, a nie z góry do dołu". Przypomina też Oskara Wilde'a, który w "Wachlarzu Lady Windermere" napisał, że cynik to ktoś, kto zna cenę wszystkiego, ale nie zna wartości niczego.
To są ciemne dni, spowodowane przez kraj, któremu nie możemy dłużej ufać - mówił Mark Carney. Nie prosiliśmy się o tę walkę. (…) W handlu tak jak w hokeju - Kanada wygrywa. Ale to zwycięstwo nie będzie proste - mówił Carney, komentując posunięcia USA wobec Kanady i nakładanie ceł.
Jest ktoś, kto chce osłabić naszą gospodarkę. To Donald Trump. Nie możemy pozwolić, by mu się to udało - mówił dalej, podkreślając, że "kiedy działamy razem - jesteśmy silną Kanadą".
Dotychczasowe działania rządu, m.in. cła odwetowe, określił jako właściwe i podkreślił, że jego rząd je utrzyma "tak długo, aż Amerykanie okażą nam szacunek". Obecną sytuację polityczną określił jako "największy kryzys w czasie naszego życia".