Geny około tysiąca osób z całej Polski chcą przebadać naukowcy ze Szczecina, Krakowa, Katowic i Łodzi. Chcą sprawdzić jak dieta, styl życia, ale też czynniki genetyczne wpływają na starzenie się. Przy okazji chcą odnaleźć te geny, które pozwolą stworzyć portret pamięciowy i przydadzą się w genetycznej identyfikacji... przestępców.
Badania genetyczne, które prowadzą naukowcy, będą mieć dwojakie zastosowanie.
Pozwolą określić wpływ czynników środowiskowych na epigenom człowieka, czyli te elementy łańcucha DNA, które mogą być "aktywowane" lub "dezaktywowane". Analiza markerów genetycznych pozwoli określić np. ryzyko zachorowania na różne choroby, ale też starzenie się i długość życia. Wyniki pozwolą precyzyjnie określać styl życia pozytywnie wpływający na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i jego prawidłowe starzenie się. Naukowcy chcą też sprawdzić mechanizm genetycznego określania wieku i cech fizycznych: koloru oczu, włosów. Z tego skorzysta kryminalistyka, pozwoli to bowiem tworzyć genetyczny portret pamięciowy przestępców oraz identyfikować ich za pomocą testu DNA.
Abyśmy mogli rozpoznać przestępców musimy wpierw poznać osoby z naszej populacji. Chcemy się czegoś dowiedzieć o nas, abyśmy byli w stanie na przykład w przyszłości rozróżniać bliźnięta jednojajowe. Jeśli na miejscu przestępstwa pozostawiony jest ślad biologiczny przez osobę, która ma bliźniaka jednojajowego, to jest to ślad bardzo trudny do interpretacji. Często jest niemożliwe wskazanie, który z bliźniaków pozostawił ten ślad. Ten projekt ma na celu odkrycie takich markerów, które pozwolą nam na rozróżnianie bliźniąt jednojajowych - tłumaczy dr hab. Andrzej Ossowski z Zakładu Genetyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Naukowcy chcą też opracować metodę tworzenia szczegółowego określania cech człowieka, na podstawie materiału genetycznego.
Chcemy móc nie tylko ustalić profil genetyczny, co robimy standardowo, ale też powiedzieć ile lat mogła mieć ta osoba, jaki był jej kolor oczu, włosów, owal twarzy, typ łysienia i inne cechy fenotypowe, których normalnie, przy standardowym badaniu DNA nie byliśmy w stanie określać. Program jest bardzo zaawansowany i liczymy na to, że pozwoli nam opracować nowe technologie, które będą stosowane w kryminalistyce, ale też innych dziedzinach nauki - dodaje dr Ossowski.
Do badań poszukiwane są osoby po 30. roku życia, szczególnie bliźnięta jednojajowe, ale też osoby ćwiczące wyczynowo kulturystykę czy sporty siłowe. Wszystko zajmuje kilkanaście minut. Polega na wypełnieniu ankiety z pytaniami o styl życia, pomiarach twarzy, ocenie stanu cery i pobraniu materiału genetycznego. Uczestnicy badań poznają swoje DNA w ciągu 2 lat. Chętni do udziału w badaniu mogą się zgłaszać do Zakładu Genetyki PUM w Szczecinie, Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 w Łodzi, Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach i Katedry Dermatologii CM UJ w Krakowie.