​Owocowe Poniedziałki w RMF24: Kaszubska truskawka królową lata?

Rozpoczynamy cykl "Owocowe Poniedziałki" w RMF24. Co tydzień, do końca wakacji będziemy omawiać sezonowe owoce, które warto włączyć do swojej diety. Serię zainaugurowały polskie truskawki. Dla wielu nieodłączny element letniego jadłospisu. O pomysłowym zastosowaniu ich w kuchni, a także wyjątkowych właściwościach zdrowotnych opowiedzieli goście internetowego Radia RMF24 - Przemek Błaszczyk, szef kuchni i finalista programu "Top Chef Polska", oraz Małgorzata Pielichowska, dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka.

Dietetyczka Małgorzata Pielichowska wskazała, że truskawki określane są mianem "superfoods". Określa się w ten sposób produkty o "szczególnych właściwościach odżywczych z korzyścią dla zdrowia".

Rzeczywiście one w diecie znajdują bardzo ważne zastosowanie. Po pierwsze, są niskokaloryczne, po drugie nie mają tak dużo cukru w porównaniu do innych owoców, bo około 5 g cukru na 100 gramów owoców. To nie jest aż tak dużo w porównaniu na przykład do mango czy bananów. Poza tym, truskawki są bardzo bogate w witaminę C - wyliczała ekspertka.

To jednak nie koniec zalet. Małgorzata Pielichowska zwróciła również uwagę na zastosowanie truskawek w profilaktyce chorób układu krążenia, stanów zapalnych, czy chorób układu nerwowego. Jest tak za sprawą zawartej w nich m.in. witaminy C, potasu, antyoksydantów czy polifenoli.

Warto zaznaczyć, że truskawki są jedynymi owocami o szczególnie oznaczonych właściwościach neuroprotekcyjnych. One ochraniają układ nerwowy przed zniszczeniem i wspierają zdrowie mózgu. To jest ich bardzo ważna funkcja - wytłumaczyła dietetyczka.

Z kolei szef kuchni Przemek Błaszczyk wskazał, na co zwrócić uwagę przy zakupie truskawek. Mówił on, że lepiej unikać tych importowanych z zagranicy, zwłaszcza zimą, na rzecz dostępnych latem polskich truskawek. Kucharz podkreślił, że na szczególną uwagę zasługuje truskawka kaszubska czyli Kaszëbskô malëna.

A skąd wiemy jaką odmianę kupujemy? Trzeba zagadać do sprzedawców na lokalnym targu, bo tego się nie dowiemy w sklepach wielkopowierzchniowych. Na przykład ja mam swoją panią Grażynkę na targu w Katowicach. Ona zawsze jest zorientowana skąd, i w jakich odmianach, ma owoce i warzywa. Wtedy wiem, że jest dobry sezon, że Kaszëbskô malëna jest już dostępna - mówił Błaszczyk.

Wskazał też, że ta odmiana wyróżnia się na tle pozostałych również swoim smakiem i wyglądem. Jest bardzo słodka, ma mocno czerwony, wręcz krwisty kolor i bardzo intensywny, truskawkowy aromat. To właśnie po zapachu je poznamy - wyjaśnił.

Jeżeli chodzi o rozmiar, to ona nie jest ogromna. Raczej mniejsza niż większa, w przeciwieństwie do tych "pompowanych" truskawek ze sztucznych upraw - dodał kucharz i przypomniał, że truskawka kaszubska pojawia się dość szybko i jest dostępna przez cały czerwiec i lipiec.

Przemek Błaszczyk wyjaśnił, że owoce wysokiej jakości można poznać po szypułkach. Dla dobrych truskawek z upraw naturalnych to jest charakterystyczne, że ta szypułka nam elegancko wychodzi - wyjaśnił.

Dietetyczka Małgorzata Pielichowska zwróciła jednak uwagę, że niektóre osoby powinny unikać truskawek. Wynika to z uwarunkowań zdrowotnych i alergicznych.

Truskawki bogate są w potas i duże spożycie może spowodować nadmierne stężenie potasu w organizmie. To może być niebezpieczne dla osób z niewydolnością nerek, może spowodować zaburzenia elektrolitowe i zaburzenia pracy serca - wyjaśniła.

Ekspertka zwróciła też uwagę, że truskawki mogą zaszkodzić uczulonym nie tylko na same owoce, ale też na pyłki brzozy. Wynika to z podobieństwa białka występującego zarówno w truskawkach, jak wspomnianych pyłkach.

Może dojść do tzw. reakcji krzyżowej. Czyli my odczuwamy na przykład wysypkę, pokrzywkę, może być jakieś takie pieczenie w jamie ustnej. Niekoniecznie dlatego, że mamy uczulenie na truskawki, ale dlatego, że wchodzi ona w reakcję krzyżową właśnie z brzozą - mówiła Pielichowska. Zwróciła uwagę, że również osoby z uczuleniem na aspirynę powinny unikać truskawek, ze względu na zawarte w nich kwasy o podobnej budowie do aspiryny.

Generalnie osobom wrażliwym na salicylany, które są na diecie niskosalicylanowej, nie polecamy stosowania truskawek - mówiła ekspertka.

Koktajl czy truskawki ze śmietaną choć znane i lubiane, to niejedyne przepisy z użyciem tych owoców. Przemek Błaszczyk wskazał, że truskawki świetnie sprawdzą się również w daniach wytrawnych np. w kremie z pomidorów czy różnego rodzaju sałatkach. Szczególnym przepisem jest truskawka z... tłuczonym pieprzem.

Przekrojone wzdłuż owoce, na świeżo grubo zmielony pieprz lub młotkowany na talerzyku. W tym umaczana ta truskawka jako dodatek np. do sera typu camembert. Genialna rzecz - mówił szef kuchni i wymienił inne nietuzinkowe dania, takie jak np. "salsa z truskawek z brzoskwinią, nektarynką i ziołami, podana z serem burrata lub szynką dojrzewającą".

Na upalne dni Przemek Błaszczyk podał przepis na sorbet truskawkowy z dodatkiem liści świeżej bazylii. Jest on bardzo prosty i stosunkowo szybki.

Na pół kilograma truskawek - oczyszczonych i pozbawionych szypułek, bo musimy je zmielić - bierzemy 100 g cukru, 100 ml wody. Zagotowujemy, mieszamy razem z truskawkami. Blendujemy całość, dodajemy garść listków bazylii. Możemy dodać łyżeczkę, skórki startej z cytryny. Potem wkładamy do zamrażarki. Jeśli nie mamy specjalnej maszynki do robienia lodów, to po prostu co 15-30 minut wyjmujemy z zamrażarki i mieszamy, żeby nie było "skamieliny" i tak do czasu, aż całość się zamrozi. Na koniec, już przed podaniem, możemy dodać odrobinę dobrego octu balsamicznego - mówił kucharz i podkreślił, że bazylia dodana do truskawek "zmienia je w coś niecodziennego i niespodziewanego".

Opracowanie: Tadeusz Węsierski