Autor XVII-wiecznego zegara widniejącego na ścianie Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie nosi inne nazwisko, niż do tej pory sądzili historycy. Według szczecińskiego publicysty Ryszarda Kotli, jego twórca - zegarmistrz z Drawska Pomorskiego nazywał się Kaspar Nitardy, a nie Ritardy, jak podawały dotychczasowe opracowania historyczne.

REKLAMA

Pomyłka w nazwisku autora zegara z wieży na Zamku Książąt Pomorskich wynikała ze zbliżonej pisowni liter N i R w czcionce gotyckiej, którą pisane były starodruki. Litery te różnią się niewielkim detalem, mianowicie wybrzuszeniem boku, które dla laików może być niezauważalne. Według publicysty, istnieją niezbite dowody, że nazwisko zegarmistrza pisze się przez N. Twórcą zegara jest zatem Kaspar Nitardy, a nie Ritardy.

Źródła odkrycia

Poszukiwania prawdziwej pisowni nazwiska zegarmistrza rozpoczęły się od odkrycia w Książnicy Pomorskiej. Tam publicysta Ryszard Kotli odnalazł w jednej z niemieckich ksiąg opisujących dzieje Pomorza Zachodniego zapis nazwiska mistrza zegarmistrzostwa rozpoczynający się literą N. Księga została napisana w 1927 roku współczesną czcionką. Nie był to jeszcze jednak wystarczający dowód na uznanie takiej pisowni za pewnik. Wszakże to niemiecki autor mógł popełnić błąd i literę R zinterpretować jako N.

W celu rozwiania wątpliwości Ryszard Kotla przeanalizował liczne starodruki z XVII wieku i porównywał sposób zapisu obu liter. Według publicysty, udało się znaleźć dowód rozwiewający wątpliwości, że nazwisko zegarmistrza rozpoczyna litera N. Dodatkowo publicysta ustalił, że miłośnicy zegarków nazywają niemieckiego rzemieślnika Nitardy.

Zegar-cudo

Zegar, który do dziś zdobi wieżę głównego dziedzińca szczecińskiego zamku, powstał w 1693 roku. Mechanizm miał uczcić zwycięstwo Szwecji nad Branderburgią. Zaprojektował go Johann von Goethe, a wykonał Kaspar Nitardy. Efektowne dzieło pozwoliło zegarmistrzowi z Drawska Pomorskiego uzyskać tytuł mistrzowski.

Zegar do dziś budzi zaciekawienie. Zielona maska porusza oczami podążając za wędrującą wskazówką godzinową. Data na zegarze jest pokazywana w otwartych ustach. Zegar wybija sygnał dźwiękowy przypisany do pełnej godziny i kolejnych mijających kwadransów. Nad tarczą jest umieszczona kula, która pokazuje aktualną fazę księżyca. Z kolei na tarczy zegara do dziś widoczne są dwa lwy z okresu szwedzkiego.

Budowa czasomierza odbyła się pod koniec XVII wieku, ale na jego tarczy widnieją dwie zupełnie inne daty: pierwszej modernizacji - 1736 rok - oraz kompleksowego remontu - 1864 rok.

Teraz zegar jest napędzany mechanizmem zamontowanym w latach 1978-79. Jest on kopią mechanizmu, który zniszczyły alianckie bomby podczas nalotów w 1944 roku.