W oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy rozpoczęła się międzynarodowa konferencja "Auschwitz - pamięć, odpowiedzialność, edukacja". To część obchodów 65. rocznicy wyzwolenia obozu. Główne uroczystości odbędą się po południu. Weźmie w nich udział ok. 150 byłych więźniów, a także politycy, m.in. prezydent Lech Kaczyński i premier Donald Tusk, premier Izraela Benjamin Netanjahu oraz szef Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek.

Zgodnie z zamierzeniem organizującego dzisiejszą konferencję Ministerstwa Edukacji Narodowej, ma ona przyjąć postać forum wymiany doświadczeń związanych z nauczaniem pamięci o Holokauście. W konferencji biorą udział przedstawiciele trzydziestu pięciu krajów.

Spotkanie - bez udziału mediów - jest rejestrowane na potrzeby publikacji edukacyjnej, która ma trafić do szkół. Prócz przedstawicieli rządów szeregu państw wystąpią naukowcy, m.in. Krystyna Oleksy i Piotr Trojański z Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście oraz przewodnicząca Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej Ilze Brands Kehris.

Konferencję podsumuje po południu przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek. Jej uczestnicy mają też przyjąć i ogłosić podczas planowanego po zakończeniu obrad briefingu Przesłanie Ministrów Edukacji z Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. Jego tekst sygnują minister Hall, przewodniczący Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej prof. Władysław Bartoszewski i dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau dr Piotr Cywiński.

W popołudniowych uroczystościach weźmie udział między innymi pani Wiesława Borysiewicz z warszawskiego koła oświęcimiaków, która do Auschwitz trafiła mając 15 lat. W rozmowie z dziennikarką RMF FM Kamilą Biedrzycką przyznaje, że choć minęło tyle czasu, wciąż jeszcze śni jej się obozowa rzeczywistość.

Niemiecki obóz Auschwitz wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty i 60. Armii I Frontu Ukraińskiego. Przed południem zwiadowcy dywizji weszli na teren podobozu Monowitz. W południe oswobodzono centrum Oświęcimia, a około godziny 15.00, po krótkiej potyczce z wycofującymi się Niemcami, weszli jednocześnie na teren KL Auschwitz I i do oddalonego o mniej więcej 3 kilometry  Auschwitz II-Birkenau. W walkach o wyzwolenie Auschwitz, Birkenau, Monowitz oraz miasta Oświęcimia zginęło ponad 200 żołnierzy radzieckich.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów.

W ramach kompleksu Auschwitz funkcjonowała także sieć podobozów. W obozie Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i przedstawicieli innych narodów.

Komora gazowa i krematorium w obozie Auschwitz I.