Fakty z życia prof. W. Bartoszewskiego

19 lutego 1922 – w Warszawie przychodzi na świat Władysław, syn Beaty (ze Zbiegniewskich) i Władysława Bartoszewskich.

1939 – 17-letni Władysław uczestniczy w obronie Warszawy; jest noszowym.

1940 – zatrzymany podczas obławy na Żoliborzu, trafia do Auschwitz. Numer obozowy: 4427.

1941 – zwolniony z kacetu dzięki interwencjom PCK, studiuje polonistykę na tajnym wydziale UW.

1942 – przystępuje do katolickiego Frontu Odrodzenia Polski; współorganizuje Radę Pomocy Żydom „Żegota”; od listopada do września 1943 jest sekretarzem redakcji miesięcznika „Prawda”; redaktor naczelny i publicysta „Prawdy Młodych” do początku 1944. Żołnierz AK – referent (pseudonim „Teofil”) w Podwydziale „P” Biura Informacji i Propagandy KG AK; zastępca kierownika Komórki Więziennej w Wydziale Bezpieczeństwa Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu RP na Kraj.

1943 – zostaje zastępcą kierownika Referatu Żydowskiego przy Delegaturze Rządu.

1944 – uczestniczy w Powstaniu Warszawskim, jako adiutant dowódcy w radiostacji „Anna”. Redaguje „Wiadomości z Miasta i Wiadomości Radiowe”. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych i awansowany ze stopnia plutonowego rezerwy na podporucznika czasu wojny. Od października pracuje w AK-owskim „Biuletynie Informacyjnym” w Krakowie.

1945 – wraca do Warszawy; służy w antykomunistycznej konspiracji: w „NIE” i w Oddziale VI sztabu Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj; od jesieni współpracuje z Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce.

1946 – jest redaktorem opozycyjnej do komunistów „Gazety Ludowej”, wstępuje do PSL Mikołajczyka, współorganizuje Ogólnopolską Ligę do Walki z Rasizmem. Publikuje artykuł „Egzekucje publiczne w Warszawie w latach 1943 do 1944”, który będzie włączony do dokumentacji na Proces Norymberski. W listopadzie aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa.

1948 – zwolniony z więzienia, kontynuuje studia polonistyczne.

1949 – ponownie aresztowany; po prawie trzech latach otrzymuje wyrok 8 lat więzienia (pod zarzutem szpiegostwa).

1954 – czasowo zwolniony z odbywania kary ze względu na stan zdrowia, w następnym roku zostaje uznany przez Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego za niesłusznie skazanego; jest kierownikiem redakcji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

1957 – członek redakcji tygodnika „Stolica” do 1960 r., współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”.

1959 – ukazuje się książka „Palmiry”, wydana bez wiedzy autora.

1960 – rozpoczyna etatową pracę w „Tygodniku Powszechnym”.

1961 – ukazuje się „Prawda o von dem Bachu”, czyli faktyczny debiut książkowy Bartoszewskiego.

1963 – otrzymuje Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za pomoc udzielaną podczas wojny Żydom; podczas pierwszej wizyty w imieniu Rady Pomocy Żydom „Żegota” sadzi drzewko w Alei Sprawiedliwych w Jerozolimie i odbiera dyplom „Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”; współpracuje z Radiem Wolna Europa.

1967 – ukazują się „Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1945” i „Warszawski pierścień śmierci”.

1969 – zostaje prezesem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Książki; wybrany do Zarządu Polskiego PEN Clubu.

1970 – obłożony faktycznym zakazem druku w Polsce (do 1974 r.).

1972 – zostaje sekretarzem generalnym Polskiego PEN Clubu (do 1983 r.)

1973 – rozpoczyna wykłady na KUL.

1974 – ukazuje się książka „1859 dni Warszawy”.

1976 – podpisuje protest przeciw zmianom w konstytucji PRL.

1977 – wyjeżdża do USA na zaproszenie Departamentu Stanu i do Londynu na zaproszenie rządu brytyjskiego.

1978 – jeden z założycieli i wykładowców Towarzystwa Kursów Naukowych.

1980 – sygnatariusz listu intelektualistów do strajkujących robotników Wybrzeża; członek NSZZ „Solidarność”.

1981 – członek „solidarnościowej” Społecznej Rady Gospodarki Narodowej; w stanie wojennym internowany w Jaworzu, zwolniony z internowania w kwietniu 1982 r.

1983 – profesor gościnny na uniwersytecie w Monachium, rok później otrzymuje dyplom uznania American Jewish Committee; w 1984 r. ukazują się „Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”.

1985¬ – profesor gościnny Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt.

1986 – z rąk prezydenta RP na uchodźstwie otrzymuje Krzyż Komandorski z gwiazdą Orderu Polonia Restituta; w Paryżu ukazuje się książka wspomnieniowa „Warto być przyzwoitym”; podczas Targów Książki we Frankfurcie nad Menem otrzymuje Nagrodę Pokojową Niemieckich Księgarzy.

1988 – profesor gościnny uniwersytetu w Augsburgu.

1990 – krajowe wydanie „Warto być przyzwoitym”; od września ambasador w Austrii (do 1995).

1991 – członek Rady ds. Stosunków Polsko-Żydowskich przy Prezydencie RP.

1992 – honorowy obywatel Izraela.

1995 – od marca do grudnia minister spraw zagranicznych; wiceprezes Polskiego PEN Clubu; otrzymuje Order Orła Białego.

1996 – zostaje powołany przez rząd Szwajcarii na członka Niezależnej Komisji Ekspertów dla zbadania stosunków Szwajcarii z Rzeszą Niemiecką.

1997 – senator RP (do 2001 r.).

2000 – przewodniczący Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej przy premierze; od czerwca do października 2001 r. minister spraw zagranicznych.

2001 – przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa (do dziś).

2003 – opracowuje „Tryptyk polsko-żydowski”.

2004 – publikuje książkę „Moja Jerozolima, mój Izrael”; redaguje zbiór „Te spotkania tworzą historię. Spotkania z Janem Pawłem II”.

2006 – publikuję wywiad-rzekę z Michałem Komarem i „Dziennik z internowania”.

Opracował Tomasz Ponikło

Artykuł dzięki uprzejmości "Tygodnika Powszechnego"