Jonasz Kofta - jednej z największych poetów polskiej piosenki, autor tekstów do "Pamiętajcie o ogrodach" czy "Wakacji z blondynką" - urodził się 70 lat temu - 28 listopada 1942 roku.

REKLAMA

Jonasz Kofta był jednym z największych poetów polskiej piosenki, wymienianym obok Agnieszki Osieckiej, Jeremiego Przybory, Wojciecha Młynarskiego. Wiele jego wierszy stało się przebojami, jak np. "Jej portret", "Pamiętajcie o ogrodach", "Kwiat jednej nocy", "Buba", "Wakacje z blondynką", "Autobusy zapłakane deszczem", "Samba przed rozstaniem".

Utwór "Radość o poranku" zaczynający się słowami "Jak dobrze wstać skoro świt" to żart Kofty, który podobno nigdy nie wstawał przed jedenastą. Artysta kilkakrotnie wyrażał żal z powodu napisania tej piosenki, kiedy radio emitowało ten utwór co jakiś czas o piątej rano. Kofta był też autorem tekstu do wielkiego przeboju Jerzego Stuhra "Śpiewać każdy może", którego wykonanie przyniosło aktorowi zwycięstwo na festiwalu opolskim.

Jonasz to pseudonim artystyczny, autor "Pamiętajcie o ogrodach" tak naprawdę miał na imię Janusz. "Ojciec był w jakiejś mierze dzieckiem Holokaustu. W kwestii tożsamości nie do końca był pewny siebie. A potem przyszedł rok 1968 i grunt mu się zachwiał pod nogami" - wspominał Piotr Kofta, syn Jonasza w wywiadzie dla Polskiego Radia dodając, że jego ojciec już kilka lat wcześniej zmienił imię na Jonasz, ale to właśnie po roku 1968 prowokacja artystyczna zamieniła się w demonstrację tożsamościową. Kofta powiedział, że póty się będzie nazywał Jonaszem, póki w Polsce będą antysemici.

Urodził się 28 listopada 1942 roku na Wołyniu w rodzinie Mieczysława i Marii Koftów. Po wojnie zamieszkał z rodzicami we Wrocławiu, gdzie jego ojciec współzakładał rozgłośnię Polskiego Radia. W następnych latach Koftowie mieszkali min. w Łodzi i Poznaniu. W 1961 r. Janusz ukończył liceum plastyczne i rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Podczas studiów, w 1962 roku, Janusz Kofta wspólnie z Adamem Kreczmarem, Janem Pietrzakiem, Janem Tadeuszem Stanisławskim, Stefanem Friedmanem i Wojciechem Młynarskim, powołali do życia kabaret "Hybrydy". W 1967 roku został on przekształcony w Kabaret Autorów "Pod Egidą". Debiutem literackim Kofty były fraszki m.in. "Warsztat filozoficzny", "O smutnych ludziach" i "Hasło" opublikowane w 1966 r. przez tygodnik "Szpilki". Następne wiersze, satyry i teksty piosenek drukowane były na stronach "Szpilek", "Radaru", "Płomyka", "ITD.". Kofta współpracował też z Polskim Radiem, dla którego wspólnie z Janem Pietrzakiem stworzył cykl "Duet liryczno-prozaiczny", zaś ze Stefanem Friedmanem przez lata współtworzył kabaretowe programy "Dialogi na cztery nogi" i "Fachowcy".

Jonasz Kofta zmarł w wyniku powikłań po zakrztuszeniu się podczas posiłku w Warszawie 19 kwietnia 1988 roku wieku zaledwie 46 lat. Upamiętniono go m.in. ustanowieniem nagrody (Grand Prix) jego imienia przez Ogólnopolski Przegląd Piosenki Autorskiej. W 1994 roku nagrodę "Jonasz" im. Jonasza Kofty w kategorii twórczości kabaretowej i literackiej ustanowiła redakcja rozrywki Programu III Polskiego Radia.

Jonasz Kofta z żoną Jagą oraz synkiem Piotrem / Mirosław Stankiewicz (TVP/PAP) /
Od lewej: Jonasz Kofta, Jan Stanisławski oraz Wojciech Pszoniak (Warszawa, 1974) / Maciej Klos (PAP) /
Jonasz Kofta / Maciej Kłoś (PAP) /
Jonasz Kofta (z lewej) i Jan Pietrzak (z prawej) / Maciej Kłoś (PAP) /
Jonasz Kofta oraz Jan Stanisławski podczas wsytępu Kabaretu Pod Egidą (Warszawa, 1974) / Maciej Kłoś (PAP) /
Portret Jonasz Kofty / Ryszard Okoński (PAP/CAF) /
Jonasz Kofta, poeta i tekściarz / Zygmunt Januszewski (TVP/PAP) /
"Supercompersita", reż. M. Wortman. Od lewej: Jonasz Kofta, Cezary Julski, Kazimierz Brusikiewicz (Warszawa, 1972) / Zygmunt Januszewski (TVP/PAP) /
:Teatrzyk trzech", reż. Marian Jonkajtys (1968). Na zdjęciu: Jan Pietrzak (drugi z lewej), Adam Kreczmar, Jonasz Kofta (z Prawej) / Zygmunt Januszewski (TVP/PAP) /