Złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy w miejscach pamięci oraz spacerem z młodzieżą po trasie zniszczonych w trakcie bombardowania obiektów upamiętnili w Wieluniu pierwsze ofiary II wojny światowej prezydenci Polski Andrzej Duda i Niemiec Frank-Walter Steinmeier. O poranku odbyły się też uroczystości na Westerplatte, organizowane przez władze Gdańska. Rozpoczęły się one - zgodnie z tradycją - dźwiękiem syren, tuż przed 4.45. O tej godzinie bowiem 1 września 1939 r. nastąpił niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową, ulokowaną na gdańskim półwyspie. Oto zapis naszej relacji z porannych uroczystości. Centralne obchody odbyły się w południe na pl. Piłsudskiego w Warszawie.
Centralne obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej odbyły się w południe na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Przybył na nie m.in. wiceprezydent USA. Mike Pence wylądował już w Warszawie. TUTAJ ZNAJDZIECIE RELACJĘ Z OBCHODÓW NA PLACU PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE
Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj! - mówi przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej.
Przypomniał, że II wojna światowa nie zaczęła się na Westerplatte, ponieważ pięć minut przed pierwszym strzałem niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein, nastąpił atak lotniczy na miasto Wieluń. W jego wyniku zginęło ok. 1200 osób, w tym dzieci i chorzy, a ścisłe centrum miasta zostało zniszczone w 90 proc.
Nigdy więcej wojny, nigdy więcej nienawiści, nigdy więcej agresji, gwałtu i niechęci do innych. To jest dzisiaj przesłanie, z którym wchodzimy w najbliższe dni. Wierzę, że to zostanie, nie tylko przez dni wrześniowe, w nas na zawsze, bo to jest rzecz ważna i zawsze będziemy o tym przypominać - powiedział lider PO Grzegorz Schetyna na briefingu prasowym przed budynkiem Poczty Polskiej w Gdańsku.
Dziękuję za dzisiejsze uroczystości. Chciałem podziękować serdecznie prezydent Gdańska Aleksandrze Dulkiewicz za organizację. Dziękuję za to, że udało się, jak w niewielu momentach ostatnich miesięcy i lat, zorganizować ważną uroczystość, gdzie mogliśmy być wszyscy razem, obok siebie i oddawać cześć bohaterom i wspominać tamten czas - podkreślił Schetyna.
Wmurowanie kamienia odbyło się w niedzielę rano, tuż po zakończeniu uroczystości z okazji 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej zorganizowanych przez samorząd pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża. Ponieważ konkretna lokalizacja Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 nie jest jeszcze znana, wmurowanie kamienia miało wymiar symboliczny: w betonowej niecce umieszczono i zamurowano symboliczny kamień oraz akt erekcyjny placówki.
Pod aktem erekcyjnym podpisali się premier Mateusz Morawiecki, marszałek Senatu Stanisław Karczewski wicepremier i minister kultury Piotr Gliński, wiceminister kultury Jarosław Sellin oraz dyrektor Muzeum II Wojny Światowej Karol Nawrocki.
W czasie uroczystości szef rządu wyraził wdzięczność wszystkim, którzy "przyczynili się do tego, aby przechować pamięć o walkach na Westerplatte i walkach września i początku października 1939 r.".
Wtedy Polska zmieniła historię świata. To, że rzuciliśmy się w nierówny bój z niemiecką Rzeszą zmieniło wtedy historię świata - ocenił. W tym kontekście zwrócił uwagę, że często mówi się, iż Westerplatte, to takie polskie Pearl Harbor, tymczasem jak - zaznaczył - powinno być odwrotnie. Westerplatte było pierwsze, dużo wcześniej (...). O Pearl Harbor powinno się mówić, że to jest amerykańskie Westerplatte, i tak musi być w przyszłości, bo taka jest kolej rzeczy, taka jest historia, taka jest prawda - mówił.
Morawiecki podkreślał, że o prawdę "właśnie musimy bardzo zabiegać, bardzo musimy o nią walczyć".
W rocznicę wybuchu II wojny światowej sprawdzamy, jak polskie gazety pisały o Adolfie Hitlerze w ostatnich tygodniach przed niemieckim atakiem na Polskę.
Przestraszony szaleniec. Kawaler z rozklekotanymi nerwami. Uosobienie zaborczości. Budowały obraz schorowanego człowieka, który ukrywa się przed światem. Ale też interesowały się jego rzekomymi romansami i matrymonialnymi planami - pisze dziennikarz RMF FM Marcin Zaborski. POLECAMY CAŁY BLOG NASZEGO DZIENNIKARZA
Jaka atmosfera poprzedzała dzień 1 września 1939 roku, w którym nastąpił atak niemiecki na Polskę?
Relacje świadków wspominają, że był to dzień przysłowiowej "ciszy przed burzą" - tak o czwartku, 31 sierpnia 1939 roku mówi RMF FM Jan Daniluk, historyk z Uniwersytetu Gdańskiego. Pozorny spokój miał zapanować na terenach dawnego Wolnego Miasta Gdańska, na których już od wiosny rosło napięcie związane z napiętymi relacjami między Polską a III Rzeszą. Akurat dzień przed wybuchem II Wojny Światowej atmosfera w mieście - jak się okazało na pozór - uspokoiła się.
POLECAMY CAŁĄ ROZMOWĘ Z HISTORYKIEM JANEM DANILUKIEM
Nie możemy pozwolić na to, aby ludzie głoszący nietolerancję, nienawiść, konflikt wzięli górę - mówił podczas uroczystości w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej na Westerplatte pierwszy zastępca szefa Komisji Europejskiej Frans Timmermans.
Powiedział, że wracamy do tego miejsca co roku, żeby uczcić tych, którzy polegli za naszą wolność - zarówno polską jak i europejską.
Jesteśmy tutaj w 80. rocznicę rozpoczęcia okropieństw, które spotkały polską ludność. Jesteśmy tu po to, aby pamiętać co się stało - szczególnie, że jedna piąta ludności Polski została zgładzona podczas sześciu lat wojny - podkreślił Timmermans w niedzielę podczas uroczystości.
Odrabiamy zaległości ostatnich 30 lat i wykonujemy pracę, która będzie ważna nie tylko dla nas i dla naszych potomnych - mówił premier Mateusz Morawiecki podczas na uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
Szef rządu wyraził wdzięczność wszystkim, którzy "przyczynili się do tego, aby przechować pamięć o walkach na Westerplatte i walkach września i początku października 1939 r.".
Pamiętając o historii będziemy mogli budować przyjaźń na następne dziesięciolecia Polaków i Niemców - powiedział prezydent Andrzej Duda podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Podziękował prezydentowi Niemiec za wybór Wielunia, jako miejsca uczestnictwa w tych obchodach.
Są w Polsce dwa takie miejsca, które wskazywane są jako miejsca, w których zaczęła się wojna: Westerplatte (...) i to jest Wieluń, gdzie nie było walki, bo nadleciały niemiecki samoloty i zbombardowały zwykłych śpiących ludzi - mówił Duda i dodał, że prezydent Niemiec wybrał jako miejsce swojej obecności Wieluń.
Duda: Pamiętając o historii będziemy mogli budować przyjaźń Polaków i Niemców >>>
Zmagania o Westerplatte są i na zawsze pozostaną jedną z najpiękniejszych i najbardziej czczonych kart w kronikach chwały polskiego oręża - napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników uroczystości na Westerplatte. Podkreślił, że z radością przyjął wiadomość budowie Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r.
W dalszej części przemówienia Steinmeier przyznał, że przeszłości nie da się zapomnieć. Ona nie przemija, ona jest cały czas obecna - podkreśla.
Chylę czoła przed ofiarami ataku na Wieluń, chylę czoła przed polskimi ofiarami niemieckiej tyranii i proszę o przebaczenie - mówi prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Wieluniu.
Podczas przemówienia Steinmeier stwierdził, że Wieluń "musi pozostać w naszych umysłach i w naszych sercach", gdyż właśnie tutaj polsko-niemiecki sąsiedztwo zostało zniszczone z ogromnym impetem i dramaturgią. I pamięć o tym jest w dniu dzisiejszym niestety bolesna - mówi.
Jak dodaje był to terror, za którym poszło "zniszczenie, poszło poniżenie, poszły wszelkie prześladowania, tortury i morderstwo dokonane na milionach polskich obywateli i na polskich i europejskich Żydach".
W imieniu ofiar wojny domagamy się prawdy, pamięci i zadośćuczynienia. Będziemy upamiętniać naszych bohaterów, a z ich ofiary czerpać siły do budowy wolnej, silnej Polski - mówi marszałek Senatu Stanisław Karczewski podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej na gdańskim Westerplatte.
To był normalny świat, który został zniszczony wbrew zasadom prawa międzynarodowego, konwencji haskiej, (...) to była zbrodnia wojenna. II wojna światowa zaczęła się od zbrodni wojennej - powiedział Duda o zbombardowaniu Wielunia. Powiedział, że według historyków, "Wieluń miał pokazać, że to będzie wojna totalna, wojna, w której nie będzie żadnych zasad, że to będzie wojna na zniszczenie".
Zdaniem prezydenta, "świat musiał przeżyć tę hekatombę, aby odebrać straszliwą lekcję, która kosztowała dziesiątki, miliony istnień ludzkich na całym świecie, również cywilów, ludzi niezaangażowanych w walkę". Przypomniał, że "Polska straciła 6 mln swoich obywateli, w tym 3 mln obywateli pochodzenia żydowskiego, bestialsko zamordowanych w obozach zagłady w wielu miejscach".
Kto mógł się tego spodziewać, że ta straszna wojna zacznie się od aktu barbarzyństwa, od aktu terroryzmu, od ataku na zwykłych ludzi - mówi prezydent Andrzej Duda w Wieluniu.
Przypomnijmy, że w uroczystościach rocznicowych w tym mieście poza prezydentem Andrzejem Dudą udział bierze też prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.
Prezydent Duda podczas swojego przemówienia wskazał, że Wieluń ma bardzo długą historię, w trakcie której przeżyło dwa "makabrycznie tragiczne momenty". Pierwszym z nich - jak mówił - był pożar w 1631 r., a drugim - bombardowanie 1 września 1939 r.
O 4.40, kiedy nikt się tak naprawdę nie spodziewał rozpoczęło się trwające tamten tragiczny dzień niszczenie miasta, które w efekcie doprowadziło do tego, że zniknęło 90 proc. starego centrum i 75 proc. miasta legło w gruzach. 1,2 tys. ludzi, zwykłych cywili zostało zabitych, zamordowanych. Oni się tego nie spodziewali - powiedział Duda.
Z Westerplatte apelujemy: pokój, nie wojna. Nigdy więcej wojny - powiedziała prezydent Gdańska Aleksander Dulkiewicz podczas obchodów 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Chylimy dziś nisko głowy, jak co roku oddając hołd bohaterskim obrońcom Westerplatte i wspominając o ofiarach wojny i wszystkich żołnierzach walczących pod biało-czerwonym sztandarem - mówiła prezydent Miasta Gdańska Aleksandra Dulkiewicz witając gości uroczystości.
Przed uroczystością przy pomniku kwiaty na cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte złożyli w imieniu prezydenta minister Paweł Mucha, wicemarszłek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak wraz z generalicją.
Podczas uroczystości na Westerplatte, oprócz przemówień, odmówiona zostanie modlitwa za poległych. Zaplanowano też Apel Pamięci, a na zakończenie uroczystości nastąpi złożenie kwiatów pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.
W uroczystościach na Westerplatte oprócz premiera udział biorą m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński i szef MON Mariusz Błaszczak. Obecna jest delegacja z Komisji Europejskiej z jej wiceprzewodniczącym Fransem Timmermansem na czele. W uroczystościach udział biorą także reprezentanci wielu polskich samorządów oraz 24 zagranicznych miast dotkniętych II wojną światową, m.in. burmistrzowie: Londynu, włoskiego Cassino, norweskiego Narvika, holenderskiej Bredy, izraelskiej Hajfy, japońskiej Osaki.
Poranne uroczystości na Westerplatte, organizowane przez władze Gdańska, rozpoczęły się, zgodnie z tradycją dźwiękiem syren, tuż przed 4.45. O tej godzinie bowiem 1 września 1939 r. nastąpił niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową, ulokowaną na gdańskim półwyspie.
