Wydawałoby się, że zagrożenie tą chorobą już minęło i możemy się z nią spotkać tylko w filmach o przeszłości. Tymczasem 827 osób zachorowało w ostatnim tygodniu na krztusiec w Czechach. Od początku roku odnotowano w sumie 3101 przypadków tej choroby – najwięcej od 60 lat.
Zobacz również:
Eksperci twierdzą, że może to być związane ze zmianą szczepionek od 2007 roku. Mają one mniej skutków ubocznych po szczepieniu, ale odporność po nich jest mniejsza.
Źródłem zakażenia pałeczką krztuśca są chorzy - zarówno dzieci z pełnoobjawową chorobą, jak i młodzież czy osoby dorosłe, u których choroba może przebiegać łagodnie i niecharakterystycznie. Największa zaraźliwość występuje w pierwszych dwóch tygodniach choroby i utrzymuje się przez 4-5 tygodni. Krztusiec jest bardzo zaraźliwy, bardziej nawet niż ospa wietrzna. Ryzyko zachorowania osoby wrażliwej na zachorowanie po kontakcie z chorym przekracza 80 proc.. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową podczas kaszlu i kichania, a także poprzez kontakt bezpośredni, choć w tym przypadku zaraźliwość jest znacznie mniejsza.
Krztusiec należy podejrzewać kiedy kaszel utrzymuje się dłużej, niż 7 dni, a zwłaszcza gdy trwa dłużej, nasila się nocą i ma charakter napadowy. Im dłużej utrzymuje się kaszel, tym większe jest prawdopodobieństwo, że jego przyczyną jest zakażenie pałeczką krztuśca. W początkowym okresie krztusiec jest nieodróżnialny od wirusowych infekcji górnych dróg oddechowych - jeżeli nie wystąpią typowe napady kaszlu zakończone wymiotami, to prawdopodobnie nie pomyślimy o krztuścu.
Warto pamiętać, że obraz kliniczny krztuśca u młodzieży i osób dorosłych może być znacznie złagodzony w porównaniu z występującym u niemowląt. Krztusiec może przebiegać, jako przewlekły kaszel bez innych objawów, przewlekłe zapalenie górnych dróg oddechowych z łagodnym kaszlem, zapalenie oskrzeli z uporczywym i męczącym kaszlem i rzadziej, pod postacią zapalenia płuc. Napady kaszlu mogą nawracać w czasie przeziębień lub pod wpływem czynników drażniących.
Pierwszą fazę trudno odróżnić od ciężkiego przeziębienia. Występuje suchy kaszel, katar, stan podgorączkowy, ból i zapalenie gardła. Następnie to przeradza się w napady kaszlu, duszności, zaczerwienienie twarzy, sinica i bezdech. Kaszel mogą wyzwalać emocje, jedzenie, kichanie, ziewanie i sen.
Krztusiec może dawać wiele powikłań. Typowym jest zapalenie płuc i zapalenie ucha środkowego. Najgroźniejszym powikłaniem jest krztuścowe uszkodzenie mózgu, które objawia się napadami drgawek, zaburzeniami świadomości, niedowładami i uszkodzeniem nerwów czaszkowych i prowadzi do trwałego kalectwa. Im dziecko starsze i im więcej otrzymało dawek szczepionki przeciw krztuścowi, tym przebieg choroby jest łagodniejszy.
W ostrej nieżytowej fazie krztuśca leczenie właściwym antybiotykiem może zahamować rozwój choroby. W rozwiniętej fazie kaszlu, antybiotyk jedynie skraca okres zaraźliwości, natomiast nie ma wpływu na objawy choroby. Wiemy, że chory na krztusiec przestaje zarażać po 5 dniach właściwej antybiotykoterapii. Niestety nie ma leków o udowodnionym działaniu łagodzącym kaszel krztuścowy w rozwiniętej fazie choroby.
Jedynym i bardzo skutecznym sposobem zapobiegania tej chorobie jest szczepienie. Szczepienie przeciwko tej chorobie jest obowiązkowe u dzieci, a odmowa szczepienia może skutkować karą. O szczepieniu na koklusz powinny też pomyśleć osoby dorosłe, zwłaszcza te, które mają obniżoną odporność. Odpowiednia szczepionka dla dorosłych jest dostępna na rynku.
Źródło: PAP/ Medycyna Praktyczna
