Schorzenia nerek rozwijają się powoli, często nie dają wyraźnych objawów, ale doprowadzają do zaburzenia funkcjonowania całego organizmu. Choroby nerek dotyczą 4 milionów Polaków - wynika z największych w Polsce badań przesiewowych nerek NEFROTEST. Większość chorych nawet nie domyśla się, że ich nerki są chore - dlatego choroby nerek nazywa się „cichym zabójcą”.

Badania NEFROTEST potwierdziły, że ponad 9,3 proc. z blisko 40 tysięcy przebadanych ma wyniki wskazujące na przewlekłą chorobę nerek. Badania prowadzono dotąd w 50 powiatach z 15 województw. W tym roku odbędą się w niedzielę 15 marca w Kutnie. Chorego ratują: dializa lub przeszczep. Niestety, niezdiagnozowane na czas choroby nerek, są również coraz częstszą przyczyną przedwczesnych zgonów.

Niewykryte, nieleczone, rozwijające się przez wiele lat choroby nerek prowadzą do zatrucia organizmu i śmierci. U wielu osób schorzenie przebiega bezobjawowo nawet przez kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Dlatego choroby nerek nazywa się „cichym zabójcą" - mówi prof. Marian Klinger, Krajowy Konsultant w dziedzinie Nefrologii i patron naukowy NEFROTESTU.

Nerki nie bolą - głosi popularna opinia i potwierdzam ją jako lekarz - mówi dr Dariusz Aksamit, prezes NEFRON, Sekcji Nefrologicznej Izby Gospodarczej Medycyna Polska. Często łatwo jest zlekceważyć lub powiązać z innymi schorzeniami pierwsze objawy choroby nerek, takie jak obrzęki kończyn czy osłabienie - dodaje dr Aksamit.

Nerki starzeją się tak jak ludzie. Ich sprawność spada wraz z wiekiem, a kryzys w funkcjonowaniu nadchodzi około 60. roku życia. Najważniejsze objawy, mogące świadczyć o chorobie nerek to uczucie ciągłego zmęczenia, częste oddawanie moczu w nocy, obrzęki wokół oczu, opuchlizna rąk, stóp i  kostek czy łuszczenie się skóry - trzeba wtedy przeprowadzić podstawowe badania. Najlepiej jednak szanować swoje nerki: unikać nadużywania leków przeciwbólowych, pić dużo wody, mniej solić potrawy, dbać o aktywność fizyczną.

Przez nerki przepływa kilkaset litrów krwi dziennie. Każdego dnia, dzięki milionom kłębuszków, widocznych tylko pod mikroskopem, oczyszczają one krew i usuwają nadmiar wody. Zdrowe nerki oznaczają błyszczące włosy i mocne kości, ponieważ ich praca wpływa na funkcjonowanie innych narządów i produkcję hormonów. Dzięki nim zachowana jest równowaga zasadowo-kwasowa oraz właściwy poziom sodu. To, co jest niepotrzebne lub w nadmiarze, jest wydalane. Dlatego, jeśli nerki zaczynają niedomagać, krew nie jest dostatecznie oczyszczana i dociera do innych organów z toksynami oraz odpadami przemiany materii. Wtedy ulega zatruciu cały organizm człowieka. Kiedy do tego dochodzi i nerki nie są już w sanie prawidłowo funkcjonować, niezbędne jest podjęcie leczenia. W pierwszych stadiach przewlekłej choroby nerek (PChN) skuteczne jest leczenie farmakologiczne, w schyłkowych stadiach życie pacjenta ratuje leczenie nerkozastępcze - czyli przeszczep lub dializa.

Z danych Poltransplantu, instytucji koordynującej przeszczepianie narządów w Polsce, wynika, że w ubiegłym roku w całym kraju przeszczepiono 1064 nerki oraz 37 razy przeprowadzono jednoczesny przeszczep nerki i trzustki. Natomiast stale dializowanych jest blisko 20 tysięcy osób. Liczba ta wciąż wzrasta.

OBJAWY PRZEWLEKŁEJ CHOROBY NEREK:
Niewydolność nerek najczęściej rozwija się skrycie. Większość chorych nie odczuwa żadnych objawów aż do chwili, gdy ich nerki są bardzo zniszczone. Niestety dopiero wtedy mogą się pojawić:
•    uczucie ciągłego zmęczenia,
•    trudności z koncentracją,
•    słabszy apetyt,
•    bezsenność,
•    skurcze mięśni, szczególnie występujące w nocy,
•    obrzęki nóg, twarzy,
•    suchość i swędzenie skóry,
•    częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy.

PChN  NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE U OSÓB:
•    chorych na cukrzycę,
•    cierpiących na nadciśnienie,
•    skarżących się na choroby serca, po zawałach, udarach,
•    nadużywających środków przeciwbólowych,
•    otyłych i palących papierosy,
•    mających choroby nerek w rodzinie,
•    po 60. roku życia

JAK ZBADAĆ NERKI?
Warto zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zleci proste badania pozwalające na ocenę funkcji nerek. Badania te są dostępne w każdym laboratorium i tanie (ok. 10-12 zł):
•    badanie stężenie kreatyniny we krwi (na jej podstawie wylicza się wielkość filtracji kłębuszkowej  - eGFR)
•    badanie ogólne moczu,
•    pomiar ciśnienia krwi.

DLA ZDROWIA NEREK WAŻNE SĄ:
•    aktywny styl życia,
•    zdrowa dieta z przewagą warzyw i owoców,
•    umiarkowane używanie soli,
•    ograniczenie ilości cukru w diecie,
•    odpowiednia ilość płynów (ok. 2 litry dziennie),
•    porzucenie nałogów,
•    regularny pomiar ciśnienia krwi,
•    raz do roku badania krwi i moczu.

DIALIZOTERAPIA
Dializa powoduje wydalenie z organizmu produktów przemiany materii i wody, których nie mogą usunąć, z powodu niewydolności, nerki. Dializa pomaga także w uzyskaniu równowagi metabolicznej, eliminuje z krwi szereg toksycznych związków. Pacjenci ze schyłkową niewydolnością nerek nie mogliby żyć bez dializy z powodu nagromadzenia toksyn we krwi. Zabieg trwa 4-5 godzin i musi być przeprowadzany trzy razy w tygodniu.

www.nefron.org.pl

(mpw)