Zapalenie oskrzelików to ostra choroba infekcyjna dolnych dróg oddechowych, w której zmiany patologiczne dotyczą drobnych oskrzelików. Najczęściej jest rozpoznawana wśród dzieci w okresie jesienno-zimowym.
Zapalenie oskrzeli jest wywołane zakażeniem wirusowym. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, czyli poprzez przeniesienie drobnoustrojów w trakcie kichania lub kaszlu. Źródłem zakażenia jest przede wszystkim starsze rodzeństwo uczęszczające do przedszkola lub szkoły, rzadziej osoby dorosłe, w tym rodzice i opiekunowie. Zapalenie oskrzelików rozwija się po około 5 dniach od kontaktu z wirusem. U większości dzieci przebieg jest łagodny i nie ma konieczności hospitalizacji. Tylko 1-2% dzieci wymaga pobytu w szpitalu, a u niewielkiego odsetka z nich rozwija się niewydolność oddechowa.
Do czynników ryzyka cięższego przebiegu zapalenia oskrzelików należą wcześniactwo, przewlekłe choroby układu oddechowego, wady serca, choroby neurologiczne, zaburzenia odporności, wiek poniżej 3. miesiąca, karmienie piersią krótsze niż 2 miesiące, uczęszczanie do żłobka, kontakt z rodzeństwem wieku przedszkolnym i szkolnym, narażenie na dym tytoniowy.
Zazwyczaj na początku choroby pojawią się objawy podobne do zwykłego przeziębienia takie jak katar, suche pokasływanie z towarzyszącą niewysoką gorączką. Po 2-3 dniach kaszel narasta, staje się mokry, co ma bezpośredni związek z pojawieniem się gęstej, trudnej do odkrztuszenia wydzieliny. Najczęściej objawom towarzyszy duszność. Może być słyszalny świszczący oddech. Dziecko ma przyspieszony oddech, porusza skrzydełkami nosa, postękuje, męczy się przy jedzeniu, przerywa karmienie. Po rozebraniu, widoczna jest praca dodatkowych mięśni oddechowych - wciągane są międzyżebrza, dołek jarzmowy pod brodą, dołki nad- i podobojczykowe.
Nie ma leczenia przyczynowego - przeciwwirusowego. Stosuje się leczenie objawowe, a w przypadku spadków saturacji tlenoterapię przez maseczkę lub wąsy tlenowe.
W niektórych przypadkach stosuje się leki rozszerzające oskrzela, ale wskazania do takiego leczenia zależą od konkretnego przypadku. Nie zaleca się leków przeciwzapalnych, takich jak glikokortykosteroidy wziewne lub systemowe. Antybiotykoterapię stosuje się u niemowląt z powikłaniami bakteryjnymi, takimi jak: zapalenie ucha środkowego.
Na tysiąc chorujących dzieci, jedno trafia z reguły do szpitala. Najbardziej narażone na ciężkie zapalenie są wcześniaki, dzieci z osłabioną odpornością i te, które chorują na inne przewlekłe choroby.
Karmienie piersią jest naturalną metodą prewencji infekcji dróg oddechowych. Wskazany jest minimum 6-miesięczny okres karmienia naturalnego. Ponadto niemowlęta i małe dzieci nie mogą być eksponowane na dym tytoniowy, gdyż szkodliwe substancje w nim zawarte obniżają odporność.
Ze względu na drogę zakażenia zapobieganie szerzeniu się infekcji obejmuje dokładne mycie rąk, a najlepiej ich odkażanie preparatem na bazie alkoholu po kontakcie z osobą chorą.
Więcej o zapaleniu oskrzeli przeczytacie w Medycynie Praktycznej
źródło: Medycyna Praktyczna
(ag)
