Rogówki wykonane z białek kolagenowych świńskiej skóry mogą pomóc w leczeniu chorób prowadzących do utraty wzroku - piszą na łamach czasopisma "Nature Biotechnology" naukowcy z Linköping University (LiU) i firmy LinkoCare Life Sciences AB. Ich zdaniem, takie implanty mogą być alternatywą dla trudno dostępnych do przeszczepu rogówek pobieranych od zmarłych pacjentów. Eksperymentalne operacje przeprowadzone w Indiach i Iranie na grupie w sumie 20 pacjentów cierpiących na zaawansowaną postać tzw. stożka rogówki, pozwoliły wszystkim odzyskać wzrok. 14 z tych osób było przy tym przed zabiegiem całkowicie niewidomych, pozostałe cierpiały na częściową utratę wzroku. W ciągu dwóch lat po operacji nie stwierdzono też u nich żadnych komplikacji.
Wyniki naszych badań pokazują, że możliwe jest stworzenie takich biomateriałów, które spełniają wszystkie warunki niezbędne by można było je zastosować jako implanty, a przy tym wytwarzać na masową skalę i przechowywać nawet do dwóch lat. To pozwala ominąć problem z dostępnością naturalnych rogówek do przeszczepów i otwiera drogę do leczenia większej liczby osób z problemami ze wzrokiem - mówi współautor pracy, prof. Neil Lagali z Department of Biomedical and Clinical Sciences na LiU. Nasze starania zmierzają do tego, by takie implanty były bezpieczne, skuteczne i dostępne dla wszystkich - dodaje prof. Mehrdad Rafat z LiU, który założył produkującą sztuczne rogówki firmę LinkoCare Life Sciences AB.
Rogówka, zewnętrzna, przezroczysta część gałki ocznej, tworząca jej przednią ochronną warstwę, ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego widzenia. Jej uszkodzenia, w tym na przykład zaburzenie kształtu zwane stożkiem rogówki może prowadzić do zaburzenia, a nawet całkowitej utraty wzroku. Jak się ocenia, na całym świecie z powodu chorób rogówki niewidomych jest blisko 13 milionów osób. Do tej pory jedynym ratunkiem dla większości z nich był przeszczep rogówki od zmarłego dawcy. Takie zabiegi prowadzono jednak u nie więcej niż 1 na 70 osób. Nowa metoda daje nadzieję na znaczne zwiększenie liczby pacjentów, którym będzie można pomóc.
Rogówkę tworzą białka kolagenowe, by stworzyć jej implanty badacze wykorzystali kolagen z komórek skóry świni, odpowiednio oczyszczony tak, by mógł być dopuszczony do użytku u człowieka. Odpowiednia technologia wytwarzania sztucznych rogówek sprawia, że mogą być łatwo wszczepiane i są znacznie bardziej trwałe, niż te pobrane od zmarłych. Ludzkie rogówki trzeba wszczepić w ciągu dwóch tygodni od pobrania, te sztuczne są dostępne do przeszczepu przez dwa lata. W naszej metodzie nie jest konieczne usuwanie rogówki pacjenta, nasz implant jest wszczepiany do jej wnętrza, nacięcie można wykonać z pomocą lasera - tłumaczy Neil Lagali. Metodę przetestowano wcześniej na świniach, okazała się prostsza i bezpieczniejsza, niż klasyczny przeszczep.
Metoda wymaga jeszcze szeroko zakrojonych badań klinicznych, potem akceptacji władz medycznych, ale daje duże nadzieje. Jej autorzy rozważają też możliwość bardziej precyzyjnego dopasowywania sztucznych rogówek do konkretnych pacjentów, nie wykluczają też, że te implanty mogą pomóc także w przypadku kłopotów ze wzrokiem wywołanych przez inne schorzenia.
