"Wczorajszy protest był zrozumiały, uzasadniony i budujący w swoim przebiegu. Jego spontaniczność i rozmach zaskoczyły wszystkich" - mówiła politolog i filozof dr hab. Irena Pańków w porannej rozmowie w RMF Classic. Gość Tomasza Skorego w "Daniu do myślenia" komentowała wczorajsze demonstracje kobiet w całym kraju i analizowała rolę kobiet w ostatnich latach w polskim życiu społeczno - politycznym. "Od lat 90. przez kolejne dekady kobiety raczej zasiedziały się w dołkach i nie zrozumiały swojej sytuacji. Myślę, że tym razem kobiety się wkurzyły i poszły zademonstrować" - mówiła o "czarnym proteście" dr hab. Pańków, wykładowczyni Collegium Civitas.
Tomasz Skory: Pani zajmuje się polityką społeczną i rodzinną, rolą kobiet w polityce, decyzjami politycznymi. Wczorajsza seria demonstracji, strajk kobiet - to było działanie zrozumiałe, uzasadnione czy falstart?
Dr hab. Irena Pańków: Było to działanie zrozumiałe, uzasadnione - co więcej - bardzo budujące w swoim przebiegu. Jego spontaniczność i rozmach zaskoczył wszystkich. Jeśli falstart - to można "bieg" powtórzyć. Trzeba pamiętać, że są to kolejne próby. Od lat 90. przez następne dekady kobiety zasiedziały się w dołkach, nie zrozumiały swojej sytuacji. Oczywiście to wszystko jest procesem. Pewne rzeczy dojrzewają. Myślę, że tym razem kobiety się wkurzyły, oburzyły i poszły zademonstrować, żeby uprawiać coś takiego - trzeba się wkurzyć.
Zobacz również:
Użyłem określenia falstart, bo jedyne, co tłumaczy strajk kobiet - to przyjęcie do rozpatrzenia przez Sejm obywatelskiego projektu ustawy antyaborcyjnej. Rzeczywiście bardziej surowszego, bezwzględnego niż obecne przepisy, ale tylko projektu - do pierwszego czytania - bez gwarancji, zapowiedzi czy i czym się to skończy. Może kobiety przesadzają? A może - tak jak pani powiedziała - zasiedziały się przez kilkadziesiąt lat i chciały nagle wyjść na ulice i manifestować. Trochę trywialne, ale tak z tego wynika.
One protestowały nie tylko przeciwko procedowaniu ustawy, która jak bumerang - w coraz ostrzejszej formie - wraca do Sejmu...
Ale z woli obywateli - tym razem.
Dwa pierwsze projekty ustaw też były obywatelskimi inicjatywami ustawodawczymi. Wbrew zapowiedziom PiS - zarówno tym, które składał w okresie wyborczym, a wcześniej jako opozycja - że wszystkie ustawy obywatelskie będą procedowane, jedna z ustaw została odrzucona. Można się zastanawiać - czy to jest dobry moment, czy protest został właściwie zorganizowany. Istotne jest to, że po wygaśnięciu energii protestu KOD, na którym brakowało odpowiedniej ilości młodych ludzi - w ogólnym podziale wieku - zbuntowali się ludzie wszystkich pokoleń, przede wszystkim ludzie młodsi. Wczoraj byłam na inauguracji roku akademickiego w Collegium Civitas. Młody człowiek, świeży absolwent powiedział: "Wiecie państwo, jaka jest przeciętna wieku w Sejmie, która utrzymuje się od początku? 48 z przecinkiem. Ludzie w tym wieku chcą decydować za nas". Świetne jest to budzenie się podmiotowości młodych ludzi.
Zobacz również:
Demonstrujące, strajkujące wczoraj panie ze szczególną pasją krytykowały działania PiS. Przed siedzibą partii powstała "ściana furii". Nie za łatwo przychodzi takie proste identyfikowanie projektu obywatelskiego z rządem, który nie ma z tym nic wspólnego?
Obywatele i obywatelki, bo tak można mówić o uczestnikach demonstracji...
Wręcz w odwrotnej kolejności.
Myślę, że każda kolejność jest dobra, bo jest równość. Obywatele i obywatelki dobrze rozpoznają główny ośrodek decyzyjny, który stoi za przemianami, za trendami antydemokratycznymi w kraju. Jeśli jest zagrożona demokracja - przez kolejne posunięcia - zagrożona jest też wolność, autonomia, prawa człowieka. Ludzie nie mylą się protestując właśnie tam - zresztą protest miał też inne lokalizacje.
W całym kraju.
Dobrze rozpoznany jest adresat. Choć ten adresat teraz nieco plącze się w tej kwestii.
Adresat się tłumaczy, że nie jest adresatem - bo nie jest inicjatorem.
Jarosław Kaczyński nie wypiera się tego, że jest decydentem stojącym w wielu sprawach ponad prawem - w znaczeniu, że nie ponosi odpowiedzialności prawnej za swoje decyzje, które podejmuje w cichości gabinetu. Ludzie to rozpoznają, kobiety i mężczyźni to rozpoznają. Adresat był trafny, bo PiS - akurat może nie przy tej ustawie - firmuje politykę, która jest prowadzona w rządzie. Próbuje siłą prawa narzucić rozwiązania, które są bardzo drastyczne.
