Olga Tokarczuk odbiera nagrodę Nobla. Relacje specjalnych wysłanników RMF FM

Sztokholm przed Dniem Nobla. We wtorek Olga Tokarczuk, laureatka nagrody Nobla za rok 2018 odbierze z rąk króla złoty medal i dyplom. W Sztokholmie są specjalni wysłannicy RMF FM. Ich relacje śledzić możecie w Faktach RMF FM oraz na portalu RMF24.pl. Już teraz nasz reporter Mateusz Chłystun zaprasza na krótki spacer ulicami stolicy Szwecji.

Powieści Olgi Tokarczuk są w witrynach wszystkich księgarni w Sztokholmie. Bardzo wiele uwagi polskiej noblistce poświęca prasa. "Svenska Dagbladet" zaprasza na przykład do Olgaland, czyli Krainy Olgi, i publikuje zdjęcia z Kotliny Kłodzkiej.

W tej samej gazecie ukazał się wywiad z noblistką pod tytułem "Wszyscy piszą politycznie, tylko że ja jestem tego świadoma". Olga Tokarczuk - jak podkreślają autorzy artykułu - zastrzegła sobie, że nie chce rozmawiać o obecnej sytuacji politycznej w Polsce ani o Peterze Handke, kontrowersyjnym laureacie literackiej nagrody Nobla za rok 2019.

"Nigdy nie recenzowałam pracy kolegów, bo od tego są krytycy, media i opinia publiczna. Jako pisarz i psycholog z wykształcenia nie jestem też przyzwyczajona do wydawania szybkich i prostych opinii. Zdaję sobie sprawę, że za każdym wyborem i w każdej sytuacji stoi skomplikowany motyw. Chciałabym też mieć prawo świętować przyznanie Nobla na swój własny sposób. Literaturze poświęciłam całe swoje życie" - mówi w wywiadzie polska pisarka.

W Sztokholmie głośno jest także o drugim z literackich noblistów, Austriaku Peterze Handke, ale nie za sprawą jego twórczości, ale kontrowersyjnych wypowiedzi na temat wojny bałkańskiej. Handke, mający poprzez rodzinę matki konotacje z Serbią, wielokrotnie głośno kwestionował ludobójstwo popełnione przez wojska Slobodana Miloszevicia. Niektóre organizacje zapowiadają protesty, a ambasador Kosowa już napisał na Twitterze, że nie weźmie udziału w uroczystości wręczenia nagrody Nobla.

Na placu przed filharmonią, gdzie we wtorek odbędzie się noblowska gala, leżały wcześnie rano nieuprzątnięte kartony po targu kwiatowym. Sam gmach jest już ozdobiony tysiącami lampek, a nad wejściem powiewają banery zapowiadające jutrzejsze wydarzenie. Tegoroczni laureaci Nobla byli w filharmonii już w niedzielę na koncercie.

We wtorek po południu laureaci odbiorą z rąk króla Szwecji złoty medal i dyplom. Po gali w filharmonii w sztokholmskim ratuszu odbędzie się bankiet noblowski.

W sobotę Olga Tokarczuk wygłosiła wykład noblowski. Polska pisarka mówiła o tym, że straciliśmy umiejętność postrzegania świata jako żywej całości, co może przezwyciężyć literatura, jeżeli zdobędzie się na współodczuwanie, czułość wobec opisywanej rzeczywistości.

Podkreślała m.in., że "kryzys klimatyczny i polityczny, w którym dzisiaj próbujemy się odnaleźć, i któremu pragniemy się przeciwstawić, ratując świat, nie wziął się znikąd".

Chciwość, brak szacunku do natury, egoizm, brak wyobraźni, niekończące się współzawodnictwo, brak odpowiedzialności sprowadziły świat do statusu przedmiotu, który można ciąć na kawałki, używać i niszczyć - mówiła noblistka. Zebrani przyjęli wykład Tokarczuk burzą oklasków.

Olga Tokarczuk jest piątą laureatką literackiej nagrody Nobla z kraju nad Wisłą. Została uhonorowana za 2018 rok. Swoją decyzję Akademia Szwedzka ogłosiła w 2019 roku. Wcześniej ta prestiżowa nagroda trafiła do Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, Henryka Sienkiewicza i Władysława Reymonta.

Polska pisarka od lat była wymieniana wśród faworytów literackiej Nagrody Nobla. Jest także laureatką "The Man Booker International Prize 2018" za powieść "Bieguni" oraz dwukrotną laureatką Nagrody Literackiej "Nike" za powieści: "Bieguni" w 2008 roku i "Księgi Jakubowe" w 2015 roku. Należy do grona najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy. Prawa do tłumaczenia jej książek zostały sprzedane już do ponad dwudziestu krajów.

Jak podała Szwedzka Akademia, Olga Tokarczuk otrzymała nagrodę "za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia".