Rada Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych opublikowała właśnie przygotowany przez Diego Garcię-Sayana raport oceniający niezależność polskiego wymiaru sprawiedliwości. Dokument za dwa tygodnie zostanie oficjalnie przedstawiony na sesji w Genewie, już teraz można jednak mówić o sporym wstydzie - raport wręcz miażdży polskie reformy sądownictwa.
Diego Garcia-Sayan, który przygotowując raport w październiku ubiegłego roku odwiedził Polskę, przygotował drobiazgową analizę sytuacji, zapoczątkowanej - jak to określał - "atakiem na Trybunał Konstytucyjny". Już po rozmowach z sędziami, prokuratorami, przedstawicielami władzy wykonawczej i ustawodawczej krytykował przede wszystkim wprowadzanie przez rządzących rozwiązań siłowych, bez konsultacji ze środowiskami prawniczymi. Wskazywał też naruszanie kluczowych standardów demokracji, takich jak trójpodział władzy. Nie odmawiając polskim władzom prawa do reformowania instytucji sądowych stwierdzał, że w wypadku Polski "lekarstwo okazało się gorsze niż choroba, tocząca wymiar sprawiedliwości".
Od czasu pobytu specjalnego sprawozdawcy ONZ w Polsce sytuacja znacznie się pogorszyła. We wstępie do raportu sekretariat Rady Praw Człowieka ONZ przypomina, że Trybunał Konstytucyjny był tylko pierwszą ofiarą jednostronnego ataku, a po jego pomyślnym zneutralizowaniu (w oryginale "neutered" - "wykastrowaniu") rząd podjął znacznie szerzej zakrojone reformy.
Do grudnia wprowadzono bardzo daleko posunięte zmiany w sądach powszechnych, Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa. Wszystkie one zostały dokładnie opisane i podsumowane w raporcie.
Diego Garcia-Sayan odniósł się też do wymierzonej w sędziów kampanii, prowadzonej przez Polską Fundacje Narodową, uznając ją za przedstawianie sędziów jako wrogów Polaków i "zło w polskim społeczeństwie".
Polska powinna rozważyć dotychczas podjęte działania i wycofać się ze zmian, naruszających porządek konstytucyjny i równowagę władz - to najkrócej ujęte rekomendacje dla Polski, przedstawione w 18-stronicowym dokumencie.
Diego Garcia-Sayan wzywa polskie władze m.in. do powstrzymania się od wypowiedzi skierowanych przeciwko sędziom i ingerowania w działanie Sądu Najwyższego, także niezwłocznej realizacji niepublikowanych dotąd wyroków Trybunału Konstytucyjnego.
Według sprawozdawcy Polska powinna wycofać się z uznaniowych przepisów, uzależniających prezesów sądów od ministra sprawiedliwości a sędziów Sądu Najwyższego - od prezydenta.
Sprawozdawca zaleca też wycofanie zmian w ustawie o KRS i przywrócenie wyboru jej 15 członków przez sędziów.
Całość raportu w jęz. angielskim dostępna jest TUTAJ<<<
(ł)
