"Niezłomni / historie wyklęte" wkrótce w Krakowie

Zrzeszenie WiN było organizacją cywilno-wojskową o charakterze antykomunistycznym, która powstała 2 września 1945 roku. W tym czasie dla wielu polskich patriotów wojna trwała nadal, zmienił się jedynie okupant. WiN miał początkowo działać "bez wojny i dywersji", za pomocą walki politycznej i działalności propagandowej. Mimo to od początku zrzeszeniu podporządkowane zostały liczne oddziały partyzanckie, głównie na Lubelszczyźnie, Rzeszowszczyźnie i Białostocczyźnie, ale także w innych częściach Polski. Żołnierze, wchodzący w skład oddziałów, toczyli zbrojną walkę z oddziałami Armii Czerwonej, NKWD, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Urzędu Bezpieczeństwa, Milicji Obywatelskiej i ludowego Wojska Polskiego.

Oficjalna propaganda nazywała ich bandytami i zdrajcami, a ich nazwiska miały ulec zapomnieniu. Od kilkunastu lat pamięć o walce "Wyklętych" na rzecz niepodległej Polski jest systematycznie przywracana. Od kilku lat używana jest też druga nazwa, określająca ich mianem "Żołnierzy Niezłomnych", dla upamiętnienia ich heroicznej walki o wolność i suwerenność ojczyzny. Wystawa w Muzeum Armii Krajowej traktować będzie o ich bohaterskiej postawie, zarówno cywilnej, jak i wojskowej.

Na początku lutego w wybranych miejscach w Krakowie pojawiły się sylwetki żołnierzy. Można je było zobaczyć m.in. przy dworcu autobusowym, w siedzibie Instytutu Historii UJ czy na ulicy Montelupich. W ten sposób Muzeum AK w Krakowie zasygnalizowało, że "Wyklęci" byli wśród nas. 16 lutego część metalowych postaci wróciła do Muzeum, gdzie cienie żołnierzy zyskają swoją tożsamość - tutaj będzie można zobaczyć twarze "Niezłomnych", poznać ich nazwiska, pseudonimy i historię.

Na wystawie będzie można zobaczyć archiwalne zdjęcia i pamiątki po działaczach antykomunistycznego podziemia. W styczniu Muzeum AK ogłosiło zbiórkę pamiątek "Odkrywamy Niezłomnych". Dzięki niej w gablotach znajdą się przedmioty nigdy wcześniej nie pokazywane publicznie - rodzinne pamiątki i osobiste dokumenty. W ten sposób na wystawę trafiła m.in. pluszowa małpka ofiarowana w więzieniu Hannie Wysockiej ps. "Perełka" - łączniczce krakowskich struktur WiN.

"Niezłomni / historie wyklęte" to również wystawa multimedialna. Znajdą się na niej wywiady przeprowadzone ze świadkami historii i zrealizowane przez Krakowską Szkołę Filmową. Będzie również można posłuchać archiwalnych nagrań z procesów. W przestrzeni wystawy znajdą się też portrety wykonane przez Dariusza Paczkowskiego w technice graffiti.

1 marca obchodzone jest Narodowe Święto Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Tego dnia w 1951 roku w mokotowskim więzieniu w Warszawie wykonany został wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość": Łukaszu Cieplińskim, Adamie Lazarowiczu, Józefie Batorym, Franciszku Błażeju, Mieczysławie Kawalcu, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce. Ich fotografie znajdują się w zbiorach Muzeum i zostaną pokazane na wystawie, podobnie jak fotografie oddziałów partyzanckich walczących z władzą komunistyczną, a także liczne pamiątki związane z "Wyklętymi", takie jak pas majora Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", jednego z najbardziej zasłużonych i znanych "Żołnierzy Wyklętych". Wystawa będzie czynna do 17 maja.

_{Materiały prasowe}