Naukowcy z Uniwersytetu w Rochester potwierdzili, że gen, który odpowiada za długowieczność u pewnego gatunku kreto-szczura, golca piaskowego, może wydłużać też życie myszy. Na łamach czasopisma "Nature" piszą, że mysz, której wbudowano gen kodujący zwiększoną produkcję tak zwanego wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego, jest faktycznie zdrowsza i żyje przeciętnie o kilka procent dłużej. Autorzy pracy są przekonani, że badania mechanizmu, który za to odpowiada, mogą w końcu doprowadzić do odkrycia eliksiru młodości dla człowieka. I u nas żadne genetyczne modyfikacje nie będą potrzebne.
Golce piaskowe znane są ze swej niezwykłej długowieczności, związanej z odpornością na towarzyszące zwykle procesom starzenia się choroby, choćby nowotworowe. Badacze odkryli już wcześniej, że jednym z czynników, który za to odpowiada jest podwyższony poziom tak zwanego wielkocząsteczkowego kwasu hialuronowego (HMW-HA). W organizmie golców poziom HMW-HA jest nawet dziesięciokrotnie wyższy, niż u myszy czy ludzi. Gdy z ich komórek usuwano nadmiar tego kwasu ich skłonność do tworzenia nowotworów znacznie rosła. Dokładny mechanizm, który za to odpowiada, nie jest znany, ale podejrzewa się, że HMW-HA ma istotne działanie dla sprawności układu odpornościowego gryzonia.
Badacze pod kierunkiem prof. Very Gorbunovej i prof. Andreja Seluanova z Rochester University wprowadzili teraz do organizmu myszy gen odpowiadający u golców za przyspieszone wydzielanie HMW-HA i przekonali się, że takie myszy były zdrowsze i żyły przeciętnie o 4,4 proc. dłużej. To otwiera szanse na wykorzystanie podobnego mechanizmu u człowieka. Kwas hialuronowy znamy raczej z zastosowań kosmetycznych, może się jednak okazać, że modyfikacja procesów jego metabolizmu, pomoże całemu naszemu organizmowi. Zdrowej długowieczności warto się uczyć i od gryzoni...
"Nasze wyniki potwierdzają co do zasady, że unikatowe mechanizmy promujące długie i zdrowe życie u niektórych długowiecznych ssaków, mogą być przeniesione i wykorzystane w przypadku innych ssaków" - podkreśla prof. Gorbunova. Golce, których czas życia bywa nawet 10-krotnie dłuższy, niż w przypadku innych pokrewnych zwierząt, skutecznie chronią się nie tylko przed nowotworami, ale także chorobami neurodegeneracyjnymi, chorobami układu krążenia, czy procesami zapalnymi. O ile gen HAS2 kodujący kwas hialuronowy obecny jest u wszystkich ssaków, właśnie u golców jego ekspresja jest szczególnie silna.
U myszy, którym wbudowano wersję genu golca, obserwowano zwiększoną odporność zarówno wobec spontanicznie powstających, jak i chemicznie indukowanych nowotworów. Te myszy były generalnie zdrowsze i żyły dłużej, niż normalne. W miarę starzenia obserwowano u nich niższe nasilenie procesów zapalnych, zachowywały też zdrowszy układ pokarmowy.
To odkrycie otwiera nowe perspektywy badania, w jaki sposób wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy może ograniczyć procesy zapalne i wydłuzyć życie u ludzi. "Od czasu odkrycia znaczenia HMW-HA u golców, do potwierdzenia, że ten kwas może poprawić stan zdrowia i wydłuzyć życie myszy, minęło 10 lat. Naszym kolejnym celem jest wykorzystanie tej wiedzy u ludzi" - zapowiada prof. Gorbunova.
Zdaniem autorów pracy korzystne efekty można tu osiagnąć na dwa sposoby: albo przyspieszając syntezę HMW-HA, albo opóźniając proces jego degradacji. Deklarują, że odkryli już cząsteczki, które opóźniają rozpad HMW-HA i prowadzą pierwsze, przedkliniczne testy.
