Międzynarodowe obserwatorium astronomiczne ALMA pozwala z niebywałą jakością patrzeć przez pasma pyłu, które przesłaniają centrum galaktyk. Potwierdza to opublikowane właśnie zdjęcie centrum charakterystycznej galaktyki Centaurus A. ALMA jest wciąż w trakcie konstrukcji i wczesnej fazy obserwacji naukowych, choć już stanowi najpotężniejszy teleskop swojego typu.

Centaurus A jest masywną eliptyczną galaktyką, która emituje silne fale radiowe. Jest przy okazji najlepiej widoczną, jak również najbliższą, radiogalaktyką na niebie. Była w związku z tym obserwowana za pomocą wielu różnych teleskopów. Jej bardzo jasne centrum zawiera czarną dziurę o masie około 100 milionów razy większej niż masa Słońca.

W zakresie widzialnym charakterystyczną cechą galaktyki jest ciemne pasmo, które przesłania centrum. Zawiera ono wielkie ilości gazu, pyłu i młodych gwiazd. Jest prawdopodobnie pozostałością mniejszej galaktyki spiralnej, która zderzyła się z wielką galaktyką eliptyczną. By przeniknąć spojrzeniem przez pasmo pyłu, astronomowie wykorzystują obserwacje dłuższych fal świetlnych. Nowe zdjęcie galaktyki Centaurus A stanowi połączenie obserwacji w zakresie około jednego milimetra, wykonanych za pomocą ALMA, z obserwacjami w bliskiej podczerwieni. W sumie zapewniają one dobry widok przez pył w kierunku jasnego centrum galaktyki. Zdjęcie w bliskiej podczerwieni, uzyskano z pomocą instrumentu SOFI na Teleskopie Nowej Technologii (NTT), należącym do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).

Nowe obserwacje ALMA, pokazane w kolorach zielonym, żółtym i pomarańczowym, ukazują pozycje i ruch obłoków gazu w galaktyce. Są to najostrzejsze i najbardziej czułe obserwacje tego typu wykonane do tej pory. ALMA została dostrojona do wykrywania sygnałów na falach o długości około 1,3 milimetra, emitowanych przez cząsteczki tlenku węgla. Ruch gazu w galaktyce powoduje niewielkie zmiany w długości fali, ze względu na efekt Dopplera. Zostało to ukazane na zdjęciu jako zmiany barwy. Barwa zielona oznacza gaz zbliżający się do nas, pomarańczowa ten, który się oddala. Zdjęcie pokazuje więc, że gaz krąży wokół galaktyki.

Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) jest międzynarodowym urządzeniem astronomicznym, które powstaje w ramach partnerstwa instytucji z Europy, Ameryki Północnej i Azji Wschodniej, we współpracy z Chile. ALMA jest finansowana w Europie przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). Budowa ALMA na płaskowyżu Chajnantor w północnym Chile zostanie ukończona w 2013 roku, gdy 66 precyzyjnych anten będzie w pełni sprawnych. Do tej pory zainstalowano połowę z nich.

Na podstawie informacji prasowej ESO.