Ptaki wędrowne, przemieszczające się na większe dystanse są mądrzejsze - twierdzi na łamach czasopisma "Scientific Reports" międzynarodowa grupa naukowców. Ich badania wskazują, że im dłuższe są ptasie podróże, tym więcej nowych komórek nerwowych, odpowiedzialnych za nawigację i orientację przestrzenną, tworzy się w ptasim mózgu.

Od pewnego czasu naukowcy wiedzą już to, co dawniej wydawało się niemożliwe, że komórki nerwowe powstają w mózgu także u dorosłych osobników. Zgodzono się już także co do tego, że neurony mogą powstać w jednym rejonie mózgu, by potem trafić do innego, gdzie są bardziej potrzebne.

Badacze z Izraela, Wielkiej Brytanii i Austrii postanowili sprawdzić hipotezę, że ptaki wędrowne przemieszczające się na większe odległości podlegają większej liczbie bodźców i potrzebują lepszych zdolności orientacyjnych. W związku z tym, w odpowiednich rejonach ich mózgu, powinno powstawać więcej nowych neuronów. 

Do badań wykorzystano 12 okazów turkawki i 6 trzcinniczków, złapanych w sieci w dolinie Jordanu w Izraelu. Ptaki te migrują z Afryki i na podstawie analizy izotopów węgla i wodoru wbudowanych w ich skrzydła można było ocenić mniej więcej, jak długie trasy przebyły. Wszystko dlatego, że skład izotopów obecnych w wodzie, glebie, czy roślinności na różnych terenach jest nieco odmienny a ptaki pijąc i pożywiając się sprawiają, że taki sam skład ma potem ich upierzenie. Można więc na jego podstawie sprawdzić ze znaczną dokładnością, gdzie były.

Badania dwóch gatunków ptaków były istotne ze względu na nieco inne ich zwyczaje. Trzcinniczki poruszają się indywidualnie głównie nocą, turkawki latają w grupach. Pierwszy gatunek potrzebuje więc większych zdolności nawigacyjnych, drugiemu przydaje się dobra współpraca w zespole. Badania mózgów ptaków wykazały, że u obu gatunków więcej nowych komórek tworzy się u tych osobników, które mają za sobą dłuższe podróże. Jednak o ile u trzcinniczka gromadzą się one raczej w obszarze istotnego dla nawigacji hipokampa, to u turkawki można je znaleźć głównie w istotnym dla komunikacji w grupie rejonie zwanym nidopallium caudolateral.

Ptasi mózg nie okazuje się więc tym "ptasim móżdżkiem", który uznajemy za symbol głupoty. Wręcz przeciwnie, potrafi dopasowywać się do wyzwań, które stają przed ptakami w zależności od trybu ich życia. I wyraźnie widać, że ptasie podróże bardzo rozwojowi owego ptasiego mózgu sprzyjają.

(mn)