Korzystanie z cyfrowych mediów, czerpanie informacji z ekranów komputerów, tabletów czy smartfonów zmienia sposób, w jaki myślimy - przekonują psycholodzy z Dartmouth College. Wyniki prowadzonych przez nich badań pokazują, że przy czytaniu z ekranu koncentrujemy się na szczegółach informacji, podczas gdy teksty w wersji papierowej w większym stopniu skłaniają nas do interpretacji i abstrakcyjnego myślenia. Praca na ten temat zostanie oficjalnie zaprezentowana jutro podczas ACM Conference on Human Factors in Computing Systems w San Jose w Kalifornii.

Doniesienia Amerykanów to kolejny dzwonek alarmowy wskazujący, że powszechna cyfryzacja dostępu do informacji nie pozostaje bez wpływu na to, jak tę informację odbieramy, na ile jesteśmy w stanie ją zrozumieć i zinterpretować.

W trakcie czterech eksperymentów badano różnice odbioru tych samych tekstów, prezentowanych na ekranie komputera lub w formie wydrukowanej. By wyeliminować inne możliwe czynniki wpływające na odbiór, na ekranie prezentowano je w formie plików PDF identycznych pod względem kroju i rozmiaru czcionki do tych drukowanych. W testach wzięło udział w sumie ponad 300 osób w wieku od 20 do 24 lat.

W jednym z testów uczestników proszono o przeczytanie krótkiego opowiadania Davida Sedarisa i wypełnienie potem kwestionariusza, w którym znalazły się pytania na temat tego tekstu. W przypadku pytań abstrakcyjnych wyższy procent poprawnych odpowiedzi (66 procent) odnotowały osoby czytające tekst w wersji papierowej, niższy (48 procent) te, które czytały go w wersji elektronicznej. W przypadku pytań szczegółowych wyniki były odwrotne. Lepiej - na poziomie 73 procent - radzili sobie "elektroniczni" czytelnicy, słabiej (58 procent) - "papierowi".

W innym teście podzieleni na dwie grupy uczestnicy czytali teksty na temat wyposażenia czterech fikcyjnych modeli japońskich samochodów. Proszono ich potem o odpowiedź na pytanie, który model jest najlepszy. Poprawnej odpowiedzi udzieliło 66 procent badanych, którzy czytali materiały papierowe, i zaledwie 43 procent tych, którzy otrzymali teksty w formie cyfrowej. Jeśli przed takim testem poddawano jego uczestników treningowi abstrakcyjnego myślenia, ich wyniki, nawet w przypadku cyfrowych źródeł informacji, ulegały poprawie.

Wiele badań poświęcono już temu, na ile cyfrowe źródła informacji wpływają na poziom uwagi i koncentracji. My zajęliśmy się tematem mniej zbadanym - mówi współautor pracy, profesor Geoff Kaufman. Psychologowie wiedzą, że sposób rozumowania, wnioskowania, interpretacji ma wpływ na wyniki naszego działania, pewność siebie czy dążenie do celu. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że cyfryzacja dostępu do informacji ma na to wszystko istotny wpływ - podkreśla.

Cyfrowe urządzenia są powszechnie stosowane, to zaskakujące, że ich wpływowi na nasz sposób rozumowania wciąż poświęcamy tak mało uwagi - dodaje współautorka pracy, profesor Mary Flanagan. Tymczasem ta wiedza może pomóc tworzyć lepsze oprogramowanie, które w większym stopniu będzie pobudzać nas do abstrakcyjnego myślenia - zaznacza.