Białoruscy i rosyjscy naukowcy odkryli w prawosławnym klasztorze w Połocku średniowieczne freski przedstawiające tajemniczego świętego. Według nich, ukazana postać to najprawdopodobniej św. Wacław czeski.

Freski datowane na XII wiek znajdują się w Soborze Przemienienia Pańskiego, wchodzącym w skład połockiego klasztoru Spaso-Jefrosiniewskiego. Wydobyto je - w czasie kilkuletnich prac konserwatorskich - spod dwóch warstw XIX-wiecznych malowideł.

Sensacją jest zarówno postać świętego, utożsamiana ze świętym z czeskiej dynastii Przemyślidów, jak i towarzyszący mu dwaj pierwsi ruscy męczennicy - Borys i Gleb. Nie dość, że byłby to jedyny wizerunek pochodzącego z zachodu Wacława I na terenach dzisiejszej Białorusi, Ukrainy i Rosji, to jeszcze obok niego umieszczono by dwie najstarsze podobizny patronów całej Rusi.

Te freski w ogóle zawierają wiele niespodzianek, sensacyjnych odkryć. I jednym z nich jest właśnie wizerunek Wacława czeskiego - mówi historyk sztuki z wydziału konserwacji Ministerstwa Kultury Rosji, Władimir Sarabjanow.

Wizerunki opatrzono podpisami. Na jednym z nich znajduje się napis: "św. Wacław (Wiaczesław)". Zachował się dość dobrze i można go bez problemów odczytać.

Ponieważ w XII wieku innych Wacławów nie było wśród świętych, wnioskujemy, że był to Wacław czeski, który w tym momencie był jedynym świętym Wacławem. Prócz tego, jest on przedstawiony w tradycyjnym książęcym stroju i z krzyżem męczeńskim. A więc - wszystko się zgadza. Nie mamy więc żadnych wątpliwości - dodał Sarabjanow.

Zastrzeżenia zgłasza jednak czeski historyk sztuki Jan Royt, według którego freski wymagają dokładniejszego zbadania. Mam wątpliwości, ponieważ w ikonografii wschodniej czczono cały szereg świętych rycerzy, podobnych do świętego Wacława - mówił w rozmowie z radiem informacyjnym Radio Czesko. Byłbym nieco sceptyczny - podkreślał.

Specjaliści pracujący w Połocku liczą, że odkrycie fresków pomoże im przyciągnąć czeskich turystów. Dla Czechów powinno być to atrakcyjnym powodem dla odwiedzenia Połocka - twierdzi Władimir Sarabjanow.

Wacław I Święty to pierwszy czeski męczennik, a jednocześnie patron Czech oraz Pragi. Uważa się go również za jeden z symboli czeskiej państwowości.