Powszechnie znane obrazy i dzieła pokazane publicznie po raz pierwszy od XIX wieku. Od dziś w Muzeum Narodowym w Warszawie można oglądać prace wybitnego malarza Aleksandra Gierymskiego. "On nigdy nie był zadowolony z tego, co robił" - mówi w RMF FM szefowa muzeum Agnieszka Morawińska.
Potrafił pociąć obraz, wyciąć z niego jakąś postać, doszyć kawałek płótna, żeby zmienić proporcje obrazu - dodaje dyrektor Morawińska. Wystawą dzieł jednego z najwybitniejszych malarzy polskich drugiej połowy XIX wieku Muzeum Narodowe w Warszawie wraca do tradycji prezentacji twórczości artystów ze środowiska warszawskiego. To pierwszy po 76 latach tak wszechstronny i kompletny pokaz dorobku artystycznego malarza, bo wystawą prac Aleksandra Gierymskiego muzeum w 1938 roku zaczęło swoją działalność w nowym gmachu w Alejach Jerozolimskich.
Widzowie zobaczą prawie 120 obrazów i szkiców olejnych, 66 rysunków, jeden szkicownik, a także blisko 150 drzeworytów wykonanych według rysunków Gierymskiego oraz zespół fotografii modeli pozujących artyście. Większość prac pochodzi ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, pozostałe wypożyczono z osiemnastu muzeów polskich, dwóch instytucji zagranicznych oraz z wielu kolekcji prywatnych.
Główny wątek narracji koncentruje się wokół eksperymentów artysty dotyczących analizy zjawisk świetlnych i możliwości ich odwzorowania na powierzchni płótna, a także umiejętności dostosowywania stylistyki oraz cech warsztatowych do charakteru zagadnienia artystycznego, z którym chciał się zmierzyć, tworząc określony obraz. Wokół dzieł o znaczeniu kluczowym dla oceny twórczości Gierymskiego takich jak "Sjesta włoska", "W altanie" czy "Żydówka z pomarańczami" zestawione zostały szkice przygotowawcze i studia plenerowe, a także inne prace o zbliżonej tematyce.
Na wystawie, obok powszechnie znanych obrazów, znajdują się również dzieła pokazane publicznie po raz pierwszy od końca XIX wieku. Na uwagę zasługują, dotychczas słabo rozpoznane i niedocenione przez współczesną historię sztuki, a zebrane na ekspozycji w niemal pełnym zakresie, drzeworyty wykonane według rysunków Gierymskiego, dla którego praca ilustratorska stanowiła istotny nurt działalności twórczej i często była jedynym źródłem utrzymania artysty.
Warszawska wystawa jest częścią projektu "Bracia Gierymscy" realizowanego przez Muzeum Narodowe w Warszawie i Muzeum Narodowe w Krakowie. 25 kwietnia w Krakowie ruszy wystawa "Maksymilian Gierymski. Dzieła, inspiracje, recepcja". Obie wystawy stwarzają wyjątkową okazją do podjęcia dyskusji na temat twórczości braci Gierymskich, ich roli w rozwoju sztuki i wzajemnych relacji. Prezentacja twórczości Maksymiliana Gierymskiego przypada na 140-lecie jego śmierci. Zmarły na gruźlicę w wieku niespełna 28 lat Maksymilian był starszym bratem Aleksandra Gierymskiego. Jeszcze w XIX wieku obaj bracia zostali okrzyknięci twórcami nowoczesnej sztuki polskiej.
Aleksander Gierymski to jeden z najwybitniejszych malarzy polskich. Tworzył w drugiej połowie XIX wieku, a swą realistyczną sztukę podporządkował zgłębianiu problematyki światła i koloru. Należał do pokolenia artystów, którzy świadomie zerwali z ustanowionym przez Jana Matejkę prymatem malarstwa historycznego, uznanego za domenę jednoczącą naród w kraju podzielonym między trzech zaborców. Gierymski jest uważany za jednego z najbardziej świadomych prekursorów realizmu w malarstwie polskim. Prowadzone przez niego eksperymenty w dziedzinie obserwacji zjawisk optycznych i ich rejestracji na płótnie, zwłaszcza w okresie pracy nad cyklem dzieł z kręgu Altany, zbliżyły go do poszukiwań impresjonistów. Natomiast pod koniec życia artysta w sposób intuicyjny nawiązał do problematyki symbolizmu, realizując takie dzieła, jak "Morze", "Wnętrze bazyliki św. Marka w Wenecji" czy "Jezioro po zachodzie słońca". Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie będzie czynna od 20 marca do 10 sierpnia.
