Przysłowia, hasła, slogany, porzekadła, toasty i przekleństwa. Skąd się wzięły? I co naprawdę oznaczają? Profesor Jerzy Bralczyk w swojej nowej książce, "444 zdania polskie", zebrał najsłynniejsze polskie cytaty z literatury, filmu, polityki i rekalmy. Od staropolszczyzny po "Życie jest nowelą".

Najbogatszym źródłem jest polska literaura. "Bądź wierny. Idź" Herberta, "Ideał sięgnął bruku" Norwida czy "Miałeś chamie złoty róg" Wyspiańskiego są znane i zrozumiałe dla większości Polaków. Podobnie jak "Chcieliście Polski, no to ją macie"

Gałczyńskiego i "Słowacki wielkim poetą był" Gombrowicza.

Rekordzistą, jeżeli chodzi o wzbogacenie polszczyzny o chętnie cytowane powiedzenia, okazał się Henryk Sienkiewicz. Z jego powieści mamy nie tylko "Bar wzięty!", "Boże, Ty to widzisz i nie grzmisz?", "Zginę ja i pchły moje", "Kończ

waść! Wstydu oszczędź!".

"Takie zdania są solą języka" – mówi profesor Bralczyk. I dodaje "nie miałem ambicji, żeby zebrać wszystkie takie powiedzenia, których przecież jest bardzo, bardzo wiele. Starałem się natomiast wyjaśnić czasem zamazane już znaczenie tych powiedzonek, wskazać na ich źródło. Tak się składało, że każde z nich nasuwało mi pewne refleksje o języku".

W język codzienny wtopiły się też niektóre slogany reklamowe, jak klasyczne "Cukier krzepi" Melchiora Wańkowicza, "Coca-cola to jest to" Agnieszki Osieckiej, ale też te nowsze, jak "Podaruj sobie odrobinę luksusu" czy "A świstak siedzi i zawija je w te sreberka". Politycy i działacze społeczni także wzbogacają język. U Bralczyka "Bóg mi powierzył honor Polaków" księcia Poniatowskiego sąsiaduje z "Róbta co chceta" Jurka Owsiaka. Językoznawca nie zapomniał też o "Jest źle, będzie gorzej" Wincentego Witosa, "Alleluja i do przodu" ojca Rydzyka czy "Jestem za, a nawet przeciw" Lecha Wałęsy. Bogatym źródłem powiedzeń okazują się filmy. Bralczyk wybrał m.in. "Ciemność widzę, ciemność"z "Seksmisji", "Czterdzieści lat minęło jak jeden dzień" z "Czterdziestolatka", "Czy jest suchy chleb dla konia" z "Wojny domowej"

Książkę "444 zdania polskie" znajdziecie już w księgraniach.