28 grudnia mija dokładnie 120 lat od pierwszego publicznego pokazu filmowego braci Lumière. Z okazji tej rocznicy w najbardziej filmowym mieście Polski, w Łodzi, powstał projekt „12 filmów na 120 lat kina”. Najlepszych polskich filmowców i osoby związane z kinem zapytano o najlepsze – ich zdaniem – filmy światowe i polskie. Udział w tej wielkiej ankiecie wzięło blisko 300 gości, m.in. Jerzy Hoffman, Agnieszka Holland, Lech Majewski, Jerzy Stuhr, Allan Starski i Juliusz Machulsk

Do uczestnictwa w przedsięwzięciu zostały zaproszone osoby profesjonalnie związane z filmem. Po pierwsze twórcy: reżyserzy, producenci, scenarzyści, autorzy zdjęć, scenografowie i kostiumolodzy, montażyści, autorzy muzyki filmowej i opracowań dźwięku. Po drugie - osoby związane z szeroko rozumianą kulturą filmową: krytycy, wykładowcy akademiccy, organizatorzy festiwali filmowych, dystrybutorzy, kierownicy DKF-ów, edukatorzy filmowi.

W projekcie "12 filmów na 120-lecie kina" ankietowani zostali poproszeni o wskazanie 12 tytułów "Najlepszych światowych filmów" oraz 12 tytułów "Najlepszych filmów polskich".

Chodziło o subiektywne wybory, dlatego w zaproszeniu do wypełnienia ankiety napisaliśmy: "dla celów naszego projektu za najistotniejszy przyjmujemy osobisty punkt widzenia; nie pytamy o najważniejsze filmy w historii kina, ale właśnie o filmy najlepsze Pana/Pani zdaniem. Idealnie byłoby, gdyby udało się "wymazać z pamięci" wszelkie powstałe już "rankingi arcydzieł" i akademickie podziały na mistrzów i outsiderów - jesteśmy ciekawi, na ile ustalone kanony sprawdzają się współcześnie, na ile zaś podlegają modyfikacji - tłumaczą organizatorzy.

Na ankiety odpowiedziało 279 osób. Wśród reżyserów filmowych, m.in.: Filip Bajon, Jacek Bromski, Jerzy Hoffman i Agnieszka Holland; wśród aktorów, m.in.: Jerzy Stuhr, Wiktor Zborowski, Małgorzata Zajączkowska i Antoni Królikowski; wśród scenarzystów, m.in.: Andrzej Bart, Józef Hen, Wojciech Tomczyk, Piotr Wojciechowski; wśród scenografów, m.in.: Ewa Braun, Allan Starski; wśród autorów zdjęć filmowych, m.in.: Jolanta Dylewska, Ryszard Lenczewski, Paweł Śmietanka; wśród kompozytorów, m.in.: Jan Kanty-Pawluśkiewicz, Michał Urbaniak; wśród producentów, m.in.: Wojciech Danowski, Piotr Dzięcioł, Dorota Ostrowska-Orlińska. A wśród wykładowców m.in. profesorowie Alicja Helman, Tadeusz Lubelski, Tadeusz Szczepański; wśród krytyków: Tadeusz Sobolewski i Jakub Mikurda. 

Najlepsze dwunastki wyglądają następująco:

Najlepsze filmy. Świat

1OSIEM I PÓŁ (8½, reż. Federico Fellini, 1963)
2OBYWATEL KANE (Citizen Kane, reż. Orson Welles, 1941)
3CZAS APOKALIPSY (Apocalypse Now, reż. Francis Ford Coppola, 1979)
4POWIĘKSZENIE (Blowup, reż. Michelangelo Antonioni, 1966)
5OJCIEC CHRZESTNY (The Godfather, reż. Francis Ford Coppola, 1972)
6LOT NAD KUKUŁCZYM GNIAZDEM (One Flew Over the Cuckoo’s Nest, reż. Miloš Forman, 1975)
72001: ODYSEJA KOSMICZNA (2001: A Space Odyssey, reż. Stanley Kubrick, 1968)
8PULP FICTION (Pulp Fiction, reż. Quentin Tarantino, 1994)
9PÓŁ ŻARTEM, PÓŁ SERIO (Some Like It Hot, reż. Billy Wilder, 1959)
10AMADEUSZ (Amadeus, reż. Miloš Forman, 1984)
11DAWNO TEMU W AMERYCE (Once Upon a Time in America, reż. Sergio Leone, 1984)
12AMARCORD (Amarcord, reż. Federico Fellini, 1973)

Najlepsze filmy. Polska

1ZIEMIA OBIECANA (reż. Andrzej Wajda, 1975)
2RĘKOPIS ZNALEZIONY W SARAGOSSIE (reż. Wojciech Jerzy Has, 1965)
3POPIÓŁ I DIAMENT (reż. Andrzej Wajda, 1958)
4NÓŻ W WODZIE (reż. Roman Polański, 1962)
5SANATORIUM POD KLEPSYDRĄ (reż. Wojciech Jerzy Has, 1973)
6POCIĄG (reż. Jerzy Kawalerowicz, 1959)
7PRZYPADEK (reż. Krzysztof Kieślowski, 1981/1987)
8DZIEŃ ŚWIRA (reż. Marek Koterski, 2002)
9MATKA JOANNA OD ANIOŁÓW (reż. Jerzy Kawalerowicz, 1961)
10IDA (reż. Paweł Pawlikowski, 2013)
11ZEZOWATE SZCZĘŚCIE (reż. Andrzej Munk, 1960)
12REJS (reż. Marek Piwowski, 1970

W wyborach na najlepszy film kinematografii światowej ankietowani wskazali 903 tytuły, natomiast polskiej 445.

 
Najlepszy film zagraniczny zrealizowany przez kobietę - "Fortepian" Jane Champion znalazł się na 45. miejscu, a polski - "Kobieta samotna" Agnieszki Holland na 48. Warto też dodać, że o ile wśród rodzimych filmów zwycięstwo "Ziemi obiecanej" było wyraźne, to wśród tytułów kina światowego przewaga "Osiem i pół" nad "Obywatelem Kane" była symboliczna. Interesującym jest także fakt, że gdy "Osiem i pół" zdobywał Oscara, pokonał "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, który w zestawieniu polskich filmów zajął czwartą pozycję.

Specjalny program w RMF CLASSIC

Urodziny kina RMF Classic uczci nowym programem, w którym autorzy pytać będą znanych i lubianych gości (nie tylko filmowców!) o to, co i jak oglądają. O swoich filmowych sympatiach opowiadać będą artyści i ludzie kultury, m.in. Magda Cielecka, Sonia Bohosiewicz, Włodek Pawlik, Sławomir Idziak, Stanisław Janicki, Tomasz Raczek i wielu, wielu innych.

Słuchaj codziennie od poniedziałku do piątku o godz. 13:40 w RMF Classic!

ZAPRASZAMY!!!


(dp)