Szwecja, Norwegia, Islandia, Estonia i Portugalia prowadzą polityki najbardziej przyjazne rodzinie wśród 31 zbadanych krajów UE i OECD – informuje UNICEF w najnowszym raporcie. W rankingu najgorzej wypadają Szwajcaria, Grecja, Cypr, Wielka Brytania i Irlandia. Polska zajęła 23. miejsce.

Raport przygotowało Centrum Badawcze Innocenti, jednostka badawcza UNICEF-u. Jego celem była analiza prowadzonych przez państwa OECD i UE krajowych polityk przyjaznych rodzinie. Porównano m.in. długość pełnopłatnego urlopu rodzicielskiego i dostępność usług związanych z opieką nad dziećmi do sześciu lat.

Pierwsze lata życia są kluczowe dla rozwoju poznawczego dziecka, a zatem i jego przyszłości - zwróciła uwagę cytowana w komunikacie organizacji dyrektor generalny UNICEF-u Henrietta Fore.

Rządy państw powinny udzielić rodzicom niezbędnego wsparcia, aby mogli oni stworzyć dzieciom środowisko do prawidłowego rozwoju. Aby tak się stało, potrzebne jest też wsparcie sektora prywatnego - dodała Henrietta Fore.

UNICEF podkreśla, że polityki przyjazne rodzinom służą wzmacnianiu więzi rodziców z dziećmi, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju rodzin i spójności społeczeństw.

Organizacja apeluje o co najmniej sześciomiesięczny płatny urlop rodzicielski oraz o powszechny i przystępny cenowo dostęp do dobrej jakości opieki nad dziećmi od narodzin do pierwszej klasy szkoły podstawowej. UNICEF przez współpracę z rządami państw, środowiskiem akademickim, sektorem prywatnym i organizacjami pozarządowymi zachęca do zwiększenia inwestycji na rzecz rodzin.

W raporcie "Czy najbogatsze kraje świata są przyjazne rodzinie? Polityka w krajach OECD i UE" UNICEF przyjrzał się pełnopłatnym urlopom rodzicielskim w 41 krajach. Organizacja zauważa, że tylko połowa z nich oferuje co najmniej sześciomiesięczny pełnopłatny urlop macierzyński.

Z raportu wynika, że Estonia oferuje matkom najdłuższy pełnopłatny urlop, który wynosi 85 tygodni. W tym zestawieniu na drugim miejscu znalazły się Węgry (72 tygodnie) i Bułgaria (61 tygodni). Stany Zjednoczone są jedynym państwem objętym analizą, w którym nie ma żadnej krajowej polityki oferującej płatny urlop rodzicielski dla matek lub ojców. Polska w tym zestawieniu uplasowała się na 13. miejscu, proponując kobietom 42 tygodnie pełnopłatnego urlopu.

Z raportu wynika, że nawet jeśli ojcowie mają możliwość skorzystania z płatnego urlopu rodzicielskiego, wielu z niego nie korzysta. W Japonii, która jest jedynym krajem oferującym co najmniej 6 miesięcy pełnopłatnego urlopu dla ojców, tylko 1 na 20 skorzystał z tej możliwości w 2017 r. W Republice Korei, która oferuje drugi co do długości urlop, ojcowie stanowią tylko jedną szóstą wszystkich rodziców, którzy biorą urlop rodzicielski.

"Płatny urlop ojcowski pomaga ojcom nawiązać więź z dzieckiem, wpływa na zdrowy rozwój najmłodszych, zmniejsza depresję u matek i zwiększa równość płci" - stwierdza UNICEF w raporcie. Organizacja apeluje o krajowe polityki, które zapewniłyby płatny urlop ojcowski i zachęcały ojców do jego wykorzystania.

UNICEF podkreśla, że wielu rodziców, którzy są gotowi wrócić do pracy, szuka możliwości opieki nad dzieckiem. Największą barierą w tej sytuacji jest brak przystępnych cenowo usług w tym zakresie. Według danych z 29 krajów rodzice małych dzieci w Wielkiej Brytanii najczęściej jako przyczynę rezygnacji z usług oferowanych przez placówki opieki nad dziećmi podawali ich wysoki koszt. Jednakże w Czechach, Danii i w Szwecji koszt stanowił problem dla mniej niż jednego na 100 rodziców, którzy twierdzili, że mają niezaspokojoną potrzebę opieki nad dzieckiem.

UNICEF w raporcie wskazuje także, w jaki sposób kraje mogą być bardziej przyjazne rodzinie. Powinny m.in.: ustawowo zapewnić rodzicom płatny urlop rodzicielski w wymiarze co najmniej 6 miesięcy, umożliwić wszystkim dzieciom dostęp do wysokiej jakości, odpowiednich do wieku, przystępnych cenowo placówek opieki na dziećmi, niezależnie od sytuacji rodzinnej, oraz upewnić się, że nie ma luki między zakończeniem urlopu rodzicielskiego a rozpoczęciem przystępnej cenowo opieki nad dzieckiem tak, aby rozwój dzieci mógł być kontynuowany.

Według organizacji kraje powinny także upewnić się, że matki mogą karmić piersią zarówno przed, jak i po powrocie do pracy dzięki zapewnieniu im wystarczająco długiego płatnego urlopu rodzicielskiego, zagwarantowaniu przerw w pracy oraz bezpiecznego i odpowiedniego miejsca do karmienia piersią i odciągania pokarmu, a także zbieraniu więcej i lepszej jakości danych o wszystkich aspektach polityki przyjaznej rodzinie tak, aby programy i polityki mogły być monitorowane, a sytuacja w krajach porównywalna.