Od 1 marca wchodzi w życie program "Mama 4 plus". Matki, które urodziły i wychowały przynajmniej czworo dzieci, będą mieć prawo do minimalnej emerytury – 1100 zł brutto. Wnioski o przyznanie świadczenia przyjmuje ZUS lub KRUS. O pieniądze mogą się ubiegać kobiety po osiągnięciu wieku emerytalnego 60 lat. W razie śmierci matki lub porzucenia przez nią dzieci świadczenie po osiągnięciu 65 lat będzie też przysługiwać ojcom czworga dzieci.
Matczyną emeryturę przyznaje - na wniosek osoby zainteresowanej (matki lub ojca) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Świadczenie przysługuje w takiej wysokości, żeby łącznie z pobieraną emeryturą nie przekroczyło kwoty minimalnej - 1100 zł brutto. W przypadku braku prawa do emerytury, świadczenie wyniesie 1100 zł.
Prawo do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego zyskają też osoby sprawujące opiekę nad dziećmi w ramach rodzinnej pieczy zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej. Osoby takie muszą dołączyć do wniosku orzeczenie sądu o powierzeniu im sprawowania pieczy zastępczej nad dzieckiem.
Mimo że przepisy o nowym świadczenia wejdą w życie dopiero w piątek, do ZUS trafiły już pierwsze wnioski o jego przyznanie. Od 17 lutego zarejestrowano ich ponad 2 tys.
Osoby ubiegające się o przyznanie matczynej emerytury muszą wypełnić udostępniony przez ZUS wniosek oraz oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej. Według ZUS przepisy ustawy nie określają, jakim minimalnym okresem wychowywania dziecka powinien wykazać się wnioskodawca, co może być ważne, kiedy dziecko przez pewien czas przebywało w pieczy zastępczej lub gdy osoba wnioskująca o świadczenie adoptowała dziecko w wieku kilku czy kilkunastu lat.
Ustawa o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym definiuje wychowanie jako "sprawowanie osobistej opieki nad dziećmi, polegającej na stałym, bezpośrednim i ciągłym wykonywaniu ogółu obowiązków spoczywających na rodzicach".
Przy badaniu sytuacji finansowej wnioskodawcy pracownicy ZUS wezmą pod uwagę jedynie dochód osoby ubiegającej się o świadczenie. Oznacza to, że np. wysoka emerytura lub pensja współmałżonka nie pozbawi wnioskodawcy prawa do świadczenia.
Świadczenie będzie przysługiwało od pierwszego dnia miesiąca, w którym prezes ZUS lub KRUS wyda decyzję o jego przyznaniu. Decyzje będą wydawane w 30 dni od wyjaśnienia wszystkich okoliczności.
W razie odmowy przyznania świadczenia wnioskodawcy przysługuje prawo do złożenia odwołania. W ciągu 14 dni od otrzymania decyzji będzie można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Alternatywnie można też, w terminie 30 dni, odwołać się do wojewódzkiego sądu administracyjnego - od razu lub po drugiej negatywnej decyzji prezesa ZUS lub KRUS.
Zgodnie z szacunkami ZUS około 92 tys. osób już na starcie spełnia warunki do przyznania świadczenia. Są to mamy, a w niektórych przypadkach także ojcowie, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci, osiągnęli wiek emerytalny i mają emeryturę niższą niż minimalna, albo też nie mają prawa do emerytury i dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.
Świadczenie nie będzie przysługiwać osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub ograniczył jej władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, oraz w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowania małoletnich dzieci, np. ze względu na odbywanie kary pozbawienia wolności.
W budżecie w tym roku na program "Mama 4 plus" zarezerwowano ponad 800 milionów złotych.
