Co piąta Polka została przynajmniej raz uderzona. Najczęściej przez męża lub ojca. Do przemocy fizycznej częściej dochodzi w miastach niż na wsi - wynika ze statystyk organizacji walczących z przemocą. Rusza właśnie kampania społeczna miesięcznika PANI pod hasłem "Bije tylko słaby". Jej pomysłodawcy chcą pomóc gnębionym kobietom i zwrócić uwagę na często skrywany problem: wśród oprawców są tak zwani dobrze sytuowani i szanowani mężczyźni. Prawnicy, lekarze, politycy, biznesmeni. Oni też biją swoje żony i partnerki.

Zobacz statystyki dotyczące przemocy domowej wobec kobiet!

Nękane i gnębione kobiety często milczą. Często są uzależnione od swoich oprawców i zastraszane. Wstydzą się przyznać, że znany i szanowany mężczyzna, z którym żyją, w domu zamienia się w bestię.

Schemat zawsze jest podobny - podkreślają specjaliści. Do ślubu, czy momentu zamieszkania pod jednym dachem wszystko wygląda wspaniale. Mężczyzna jest czuły i opiekuńczy. Często pierwszy cios zdarza się już następnego dnia, innym razem, po kilku tygodniach lub miesiącach. Później jest już tylko gorzej.

Wbrew stereotypom problem przemocy w domu nie dotyczy tylko patologicznych rodzin z małych miast i wsi. Z badań wynika, że w miastach do aktów przemocy dochodzi częściej niż na wsi. Okazuje się, że wśród oprawców są także publicznie znane i szanowane osoby: politycy, prawnicy, lekarze, dziennikarze, biznesmeni. Uzależniają od siebie swoje ofiary, które boją się i wstydzą przyznać przed znajomymi i rodziną, że są bite. Bite, to znaczy uderzane pięścią w twarz i po całym ciele (44 proc), kopane stopą, kolanem, uderzane głową (27 proc.), popychane (15 proc.), uderzane przedmiotami (5 proc).

Zaczyna się od drobnych przewinień

Niedoprawiony posiłek, czy źle odstawione krzesło może być przyczyną kolejnej awantury. Kobiety wstydzą się przyznać, że choć były samodzielne i niezależne, nie potrafią poradzić sobie z oprawcą.

Często trudno jest im odejść, bo od mężczyzny uzależnione są nie tylko finansowo, ale i emocjonalnie. Za każdym razem mają nadzieję, że to się już więcej nie powtórzy, że wreszcie ich partner się zmieni. Zdarza się, że po jakiejś awanturze partner lub mąż zabiera je w ramach przeprosin na jakiś daleki i atrakcyjny wyjazd. Niestety tuż po powrocie wszystko zaczyna się od początku. Gdy próbują lekceważyć oprawcę, ci potrafią być jeszcze bardziej brutalni.

Bezradność policji i prokuratury

Wezwanie patrolu policji rzadko przynosi spodziewany efekt. Choć policjanci sporządzają notatki i wręczają kobietom niebieskie karty, prokuratury umarzają postępowania. Oprawcy tłumaczą, że to mały, rodzinny problem. Niestety świadkowie tej przemocy, sąsiedzi, znajomi często nie reagują. Uważają, że domowa przemoc fizyczna to prywatna sprawa. Co trzeci Polak (38 proc.) zna co najmniej jedną rodzinę, w której dochodzi do rękoczynów. Co drugi nie reaguje na krzyki dochodzące zza ściany, bo uważa, że "w prywatne sprawy rodziny nikt obcy nie powinien się wtrącać" - wynika z badań przeprowadzonych przez Millward Brown SMG/KRC w ubiegłym roku.

Według policyjnych statystyk liczba interwencji w sprawie przemocy domowej od 6 lat zmienia się bardzo nieznacznie.

Liczba ofiar przemocy domowej według procedury

2005 2006 2007 2008 2009 2010
Liczba ofiar przemocy domowej ogółem 156.788 157.854 130.682 139.747 132.796 134.866
w tym: kobiety 91.374 91.032 76.162 81.985 79.811 82.102
w tym: mężczyźni 10.387 10.313 8.556 10.664 11.728 12.651
dzieci do lat 13 37.227 38.233 31.001 31.699 27.502 26.802
małoletni od 13 do 18 lat 17.800 18.276 14.963 15.399 13.755 13.311

Liczba sprawców przemocy domowej

2005 2006 2007 2008 2009 2010
Liczba sprawców przemocy domowej ogółem 97.142 96.775 81.743 86.568 81.472 83.390
w tym: kobiety 4.153 4.074 3.632 3.942 3.926 3.981
w tym: mężczyźni 92.776 92.526 77.937 82.425 77.326 79.204
nieletni 213 175 170 201 220 205

Liczba przeprowadzonych interwencji Policji

2005 2006 2007 2008 2009 2010
Interwencje domowe ogółem 608.751 620.662 718.819 658.651 573.834 586.062
w tym dotyczące przemocy w rodzinie 96.773 96.099 81.403 86.455 81.415 83.488

Liczba skierowanych przez policjantów informacji o ujawnionych przypadkach przemocy do różnego rodzaju instytucji i organizacji

Miejsce kierowania informacji 2005 2006 2007 2008 2009 2010
ośrodki pomocy społecznej 19.973 27.249 27.370 37.172 39.269 44.067
gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych 21.789 26.237 24.624 27.837 26.426 27.616
placówki służby zdrowia 724 743 737 885 913 175
placówki szkolno-wychowawcze 806 915 846 919 - -
organizacje pozarządowe 2.227 3.341 4.311 5.800 7.637 11.725
inne 11.646 16.250 17.033 23.524 27.331 26.289
RAZEM 57.165 74.735 74.921 96.137 101.576 109.872

Kampania społeczna "Bije tylko słaby" będzie trwała tak długo, jak to będzie konieczne, nie skończy się po dwóch, czy trzech miesiącach - zapewnia RMF FM redaktor naczelna miesięcznika PANI Małgorzata Domagalik, jedna z pomysłodawców akcji. Redakcja chce nagłośnić problem, pomóc nękanym kobietom wyjść z matni. Najpierw bite kobiety muszą przestać się wstydzić, potem przestaną się bać.

Słynna niemiecka feministka Alice Schwarzer radzi nękanym kobietom: "kiedy uderzy cię mężczyzna, nie zasłaniaj siniaka okularami, nie mów, że spadłaś ze schodów, ale pierwszej napotkanej osobie powiedz: tak, to oko podbił mi on."

Nie pozwól się krzywdzić i powiedz: nie!

Zadbaj o swoje bezpieczeństwoi znajdź azyl u rodziny, znajomych lub sąsiadów.

Niewykluczone, że sprawca będzie chciał ponowić atak, który może okazać się tragiczny dla bitej kobiety. Życzliwi ludzie i bezpieczne miejsce pozwolą uporządkować myśli i zastanowić się nad dalszymi krokami. Ofiara przemocy w rodzinie powinna wezwać policję i złożyć zeznania.

Rób zdjęcia i obdukcje, wszystkie dowody, jak: zdjęcia, obdukcje lekarskie, karty zdrowia, potwierdzające obrażenia i przebieg leczenia, podarte ubrania ze śladami krwi; mogą przydać się w sądzie. Dokumenty będą też będą potwierdzać sytuację kobiety na policji i w innych instytucjach, pomagającym ofiarom przemocy w rodzinie. Pomocne będą też zeznania świadków: sąsiadów, znajomych, którzy będą mogli opisać stan kobiety. Dowody powinny być przechowywane w takim miejscu, żeby sprawca nie miał do nich dostępu; w przeciwnym razie może je zniszczyć.

Za każdym razem, gdy jesteś bita, dzwoń na policję.Interwencja policjantów może ochronić maltretowaną kobietę przed kolejnym atakiem sprawcy. Kolejne wezwania policji są odnotowywane i to też są dowody, gdy sprawa trafi do sądu. Takie notatki służbowe są nanoszone na tzw. "niebieską kartę", zakładaną rodzinie. Kobieta, która doznała przemocy, dostaje od policjantów kartę C i D. Część pierwsza to informacja o przysługujących prawach i gdzie można szukać pomocy. Część D karty to prośba o pomoc. Gdy kobieta chce dostać wsparcie, powinna oddać część D interweniującym policjantom. Oprócz tego konieczne jest złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w prokuraturze lub doniesienia na policji, żeby sprawca został ukarany.

Trwaj przy swoich decyzjach. To bardzo ważne, żeby bita kobieta nie wycofywała doniesienia na sprawcę rodzinnej przemocy pod wpływem chwilowej, pozytywnej zmiany zachowania oprawcy. Zwykle po takiej decyzji kobiety, następują kolejne ataki napastnika. Przemoc domowa może być ścigana na wniosek pokrzywdzonej lub z urzędu.

Gdzie szukać pomocy?

Telefon zaufania Centrum Praw Kobiet Warszawa: 22 621 35 37

Niebieska Linia: 801 120 002 www.niebieskalinia.pl

Stowarzyszenie Niebieska Linia Warszawa: 22 668 70 00

Lista placówek, które udzielają pomocy ofiarom przemocy w rodzinie w Łodzi:

Centrum Informacji i Pomocy Psychologicznej "Azyl"; ul. Nawrot 46; (42) 676-77-27

Centrum Praw Kobiet. Oddział w Łodzi; ul. Piotrkowska 115; zapisy na porady prawne i psychologiczne w godz. 10.00 - 17.00, pod nr tel. (42) 6333 411

Fundacja Pomocy Rodzinie OPOKA; pl. Barlickiego 11; (42) 630-61-80

Komenda Miejska Policji; ul. Sienkiewicza 26/28; (42) 665-22-50

Komenda Wojewódzka Policji; ul. Lutomierska 108/112; (42) 66- 22-57

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Świetlica Socjoterapeutyczna; ul. Senatorska 4; (42) 683 37-55

Ośrodek Interwencji Kryzysowej; ul. Piotrkowska 102; (42) 630-11-02

Ośrodek Terapii Rodzin - Specjalistyczny Ośrodek wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; Franciszkańska 85; (42) 640-65-91

Ośrodek Terapii Rodzin; ul. Gdańska 29; (42) 630-24-15

Punkt Informacyjno-Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, Miejski Ośrodek Profilaktyki Zdrowotnej; Piotrkowska 102; (42) 633-26-12

Stowarzyszenie Promocji Zdrowia I Psychoterapii - Hostel dla matek z dziećmi chroniących się przed przemocą; ul. Franciszkańska 85