Punktualnie o 17.00 – godzinie „W” – w stolicy zawyły syreny. Dokładnie 60 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie. W Faktach RMF wspomnienia, opinie, nieznane fakty; na naszej stronie - unikatowe zdjęcia z powstania.
Powstanie miało trwać 2-3 dni, zakończyło się kapitulacją po 63 dniach zaciętych walk. Ok. 40 tys. powstańców zginęło lub zostało rannych, śmierć poniosło też 180 tys. cywilów, ponad 15 tys. uczestników walk trafiło do obozów jenieckich.
Po upadku Powstania i wypędzeniu ludności z miasta Niemcy rozpczęli burzenie stolicy - całowicie zniszczono 1/4 Warszawy. 17 stycznia 1945 roku do opustoszałej i wypalonej Warszawy wkroczyła Armia Czerwona.
Upadek powstania oznaczał zagładę stolicy i podporządkowanie Polski ZSRR. Do dzisiaj trwają zaciekłe spory o sens rozpoczęcia walk w stolicy. Historię i tło tych sporów przedstawia Konrad Piasecki:
Zdaniem brytyjskiego historyka Normana Daviesa, Powstanie mogło się stać jedną ze zwycięskich bitew II wojny światowej. W książce "Powstanie 44", która dziś w godzinie "W" ukaże się w polskich księgarniach, Davies stawia tezę, że powstanie miało szanse na zwycięstwo, a jego klęska była klęską nie tyle Polaków, co całej koalicji antyhitlerowskiej.
Armia Krajowa pokazała, że ich plan wytrzymania przez 6 dni był absolutnie realny; oni wytrzymali 60 dni. Ale nie o to chodziło, chodziło o współdziałanie tej koalicji. I to nie była sprawa Armii Krajowej, oni mieli obowiązek walczyć i walczyli świetnie - dodaje Davies.
Powstańcom pomóc miały alianckie zrzuty. Pierwsze dotarły do stolicy dopiero po kilku dniach walk. Otrzymanie bezpośredniej pomocy z Zachodu dodało walczącym powstańcom otuchy i nadziei. Niestety, na krótko. Zrzuty docierały rzadko, gdyż alianci nie otrzymali od Rosjan prawa do lądowania na lotniskach Armii Czerwonej, położonych bliżej frontu. Zgoda Moskwy na lądowanie aliantów przyszła dopiero po 40 dniach powstania.
Zrzucana broń często trafiała nie do walczących warszawiaków, ale do Niemców. O nadziejach powstańców warszawskich na pomoc - tę z Zachodu i tę ze Wschodu - opowiada reporter RMF Konrad Piasecki.
Jednym z symboli Powstania Warszawskiego są kanały. To właśnie takimi podziemnymi tunelami powstańcy i ludność cywilna przedzierali się z jednego miejsca w inne. Kanały upamiętnił w filmie pod takim samym tytułem Andrzej Wajda. Scenariusz napisał Jerzy Stefan Stawiński, żołnierz Armii Krajowej. Posłuchaj, jak po 60 latach wspomina powstańcze doświadczenia:
Nasz reporter Konrad Piasecki był obok jednego z historycznych powstańczych kanałów:
Dopiero po 60 latach powstańcy doczekali się Muzeum Powstania Warszawskiego. Przed budynkiem dawnej elektrowni tramwajowej na Woli przy ulicy Przyokopowej byli Konrad Piasecki i Jan Mikruta. Posłuchaj ich relacji z uroczystości otwarcia muzeum:
Powstanie Warszawskie na zdjęciach:
Ważne linki:
Muzeum Powstania Warszawskiego
Zdjęcia ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej
