Zarówno u chorych, którzy usłyszą diagnozę: rak, jak i u ich bliskich w głowach rodzi się mnóstwo pytań. Odpowiedzi na nie szukamy nie tylko u specjalistów, ale też niestety w nie zawsze wiarygodnych źródłach. W efekcie możemy trafić na całkowicie niezgodne z prawdą informacje dotyczące samych nowotworów, jak i metod stosowanych w walce z nimi.

Radioterapię można stosować u chorych na niemal wszystkie rodzaje raka

FAKT! Radioterapia to obecnie jeden z najskuteczniejszych sposobów walki z nowotworami. Szacuje się, że radioterapia jest wykorzystywana u około 75% pacjentów onkologicznych. Może być stosowana jako jedyna metoda leczenia, ale zazwyczaj jest częścią szerszego planu leczenia, uwzględniającego także chemioterapię i zabieg chirurgiczny - każdorazowo decyzję w tym zakresie podejmują lekarze - mówi lek. med. Łukasz Dziok, specjalista radioterapii onkologicznej,

Radioterapia boli

MIT! Sam zabieg radioterapii jest całkowicie bezbolesny. Nieprzyjemne, a niekiedy bolesne dolegliwości, mogą pojawić się przy przechodzeniu kolejnych cykli naświetlania, na przykład w wyniku wystąpienia odczynu popromiennego, czyli miejscowej reakcji zdrowych tkanek, które znajdują się w obszarze poddawanym terapii. Nasilenie takiego odczynu jest jednak kwestią bardzo indywidualną. Ponadto są sposoby, by ten dyskomfort niwelować.

Przy naświetlaniu zawsze mocno ucierpią też okoliczne, zdrowe narządy

MIT! W nowoczesnych szpitalach i centrach medycznych personel ma do dyspozycji specjalistyczną aparaturę, która pozwala chronić narządy sąsiadujące z naświetlanymi obszarami, czyli np. serce w przypadku leczenia nowotworu lewej piersi. Korzystamy z systemu (...), który wspomaga pozycjonowanie pacjenta przed rozpoczęciem leczenia i kontroluje jego ułożenie podczas radioterapii - mówi lek. med. Łukasz Dziok z Affidea - kierownik Zakładu Radioterapii Międzynarodowego Centrum Onkologii Affidea Wałbrzych.

W praktyce oznacza to, że jeśli podczas napromieniania pacjent poruszy się na stole terapeutycznym i przekroczy założony, kilkumilimetrowy zakres tolerancji, to system automatycznie poinformuje o tym personel i zatrzyma wiązkę promieniowania. (...) Możemy precyzyjnie odtworzyć pozycję pacjenta bez narażania go na kolejną dawkę promieniowania jonizującego - dodaje.

Jednym ze skutków ubocznych radioterapii jest gorszy nastrój

FAKT i MIT! Pacjent, który choruje na raka, zmaga się też z zaburzeniami nastroju. Może odczuwać, lęk, złość, przygnębienie czy bezradność. Radioterapia nie jest bezpośrednią przyczyną gorszego samopoczucia, może natomiast poprzez przewlekły proces zapalny powodować większą potrzebę odpoczynku. Organizm osoby, która została poddana napromienianiu, zużywa dużo energii, by się regenerować. Chory odczuwa więc zwiększone zmęczenie, które może potęgować odczuwane negatywne emocje, siła osłabienia i zmniejszona aktywność przypomina osłabienie, jakie towarzyszy nam podczas infekcji  - mówi lek. med. Łukasz Dziok.

Pacjent po radioterapii może oddziaływać na otoczenie i nie powinien przebywać w towarzystwie dzieci i osób starszych

MIT! Pacjent poddany radioterapii nie staje się źródłem promieniowania. Zarówno w trakcie, jak i po terapii nie jest więc zagrożeniem dla otoczenia.

Po radioterapii można wrócić do swojej normalnej diety i jeść, co się chce

FAKT I MIT! Odpowiednio dobrana dieta jest ważna zarówno w trakcie radioterapii, jak i przez określony czas już po jej przeprowadzeniu szczególnie u pacjentów napromienianych na jamę brzuszną i miednicę. Pomaga bowiem łagodzić skutki naświetlań i wzmacnia organizm, który - gdy jest właściwie odżywiany - jest silniejszy w walce z chorobą. Przy podrażnieniu jelit spowodowanych radioterapią (napromienianie uzupełniające w raku żołądka, nowotwory ginekologiczne, rak prostaty z obszarami węzłowymi etc.).

U wszystkich pacjentów poddawanych radioterapii podstawą jest lekkostrawny jadłospis bogaty w białko i witaminy, które powinny pochodzić przede wszystkim z chudego mięsa, nabiału, warzyw i owoców. W przypadku kiedy napromieniamy jamę brzuszną i miednicę, dieta jest bardziej restrykcyjna - unika się np. spożywania dużych ilości surowych warzyw i owoców. Jeśli masz wątpliwości, na ile w twoim przypadku może dojść do odczynów ze strony jelit, musisz omówić swój plan leczenia z prowadzącym radioterapeutą. Chory powinien spożywać pięć-sześć małych, ale regularnych posiłków dziennie. W konsultacji z lekarzem można też sięgnąć po specjalne preparaty odżywcze.

Jeśli radioterapia nie dotyczyła układu pokarmowego można dość szybko wdrażać nowe produkty i chory zwykle nie odczuwa dolegliwośći większych niż przejściowe zmniejszenie apetytu. W przypadku jeśli jelita zostały podrażnione podczas radioterapii, powolne wdrażanie pełnej diety może zając nawet pół roku, kiedy kolejne produkty wdrażane są stopniowo - zaznacza lek. med. Łukasz Dziok.